دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران‏

2 دانشیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران‏

3 استاد، گروه حقوق عمومی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران‏

10.22059/jplsq.2024.370100.3450

چکیده

با امعان‏ نظر به عدم تمایل مراجع صدور مجوز کسب‏ و‏کار اعم از مراجع دولتی و یا حرفه‏ ای به ایجاد تغییر در شرایط بازار از حیث تعداد فعالان هر حوزه و نیز سیاست جلوگیری از گسترش احتمالی رقبا، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی رویکرد نهاد تنظیم‏ گر شورای ‏رقابت در‏ مواجهه با موضوع صدور مجوز وکالت‏ دادگستری در راستای مسئولیت توسعۀ رقابت‏ پذیری و صلاحیت قانونی خود در نظارت بر فضای کسب‏ و‏کار کشور است. الگوی رقابت در عرصۀ وکالت ایجاب می‏ کند که تخصیص بهینۀ منابع از سوی خود بازار متوازن شود نه به‏ صورت دستوری و با تعیین تکلیف عده‏ ای محدود و یا ارادۀ نهاد پذیرنده. اجرای قانون و عدالت نیز مؤید این نظر است که در صیانت از جایگاه مشاغل، با توجه به نیازها و ظرفیت ‏های فیزیکی و علمی کشور، رویکردی اصلاحی اتخاذ شود که هدف آن حذف ملاک محدودیت ظرفیت به ‏عنوان تنها ملاک احراز صلاحیت باشد و به‏ جای آن در جهت سنجش و ارزیابی مهارت و صلاحیت علمی فرد، استانداردی علمی، معقول و شفاف به‏ جای معیار تعداد نفرات (اشباع) که غیرمنصفانه و سیال است، پیش ‏بینی شود و با امعان ‏نظر به همۀ ابعاد مختلف و مناسبات اجتماعی امور مربوط به جان و مال و عرض مردم به‏ دست افراد شایستۀ دانش ‏آموخته سپرده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Applying competition rights to the issuance of a lawyer's license: The ‎conflict between the exercise of governmental supervision and ‎professional freedom

نویسندگان [English]

  • Maryam Mirzakhani 1
  • Mahmood Bagheri 2
  • Vali Rostami 3

1 PhD student in Public Law, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research ‎Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Associate Prof. Department of Private Law, Faculty of Law and Political Science, University of ‎Tehran, Tehran, Iran

3 Prof., Department of Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, ‎Tehran, Iran‎

چکیده [English]

Considering the reluctance of the business licensing authorities whether governmental or professional, to change the market conditions in terms of the number of operators in each field as well as the policy of preventing the possible expansion of competitors. the main purpose of the present study is to examine and evaluate the approach of the regulatory body of the Competition Council in facing With the issuing the license of the bar. The model of competition in the field of advocacy requires that the optimal allocation of resources be balanced by the market itself. The implementation of law and justice also supports the opinion that in protecting the status of jobs, according to the physical and scientific needs and capacities of the country a reform approach should be adopted, the purpose of which is to remove the criterion of capacity limitation and instead to measure and The assessment of a person's scientific skill and qualification should be based on a scientific, reasonable and transparent standard instead of the number of people (saturation), and with due regard to all the different dimensions and social relationships, matters related to life, property and welfare of the people should be in the hands of competent people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • business improvement
  • ‎regulation
  • governance ‎and tenure
  • rule of law
  • ‎public order
  • monopoly ‎caused by licensing.‎
  1. فارسی

    الف) کتاب‏ها

    1. اسمیت، روناک ام (1388). قواعد بینالمللی حقوق بشر. ترجمۀ فاطمه کیهان‏لو. تهران: دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
    2. قاضی، ابوالفضل (1372). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. تهران: دانشگاه تهران.
    3. طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1386). آزادی‏های عمومی و حقوق بشر. تهران: دانشگاه تهران.
    4. غمامی، مجید (1376). مسئولیت مدنی دولت نسبت به اعمال کارکنان خود. تهران: دادگستر.

     

    ب) مقالات

    1. احمدی بنی، رسول؛ عطریان، فرامرز؛ غمامی، سید محمد‏مهدی (1398). بررسی اقتصاد مقاومتی در پرتو اصل آزادی کسب‏وکار. فصلنامۀ دانش حقوق عمومی، 23 (2)، 107-128.
    2. اسدی، حمید؛ مهدوی‏پور، اعظم؛ رضوانی، سودابه (1398). مفهوم و جایگاه تنظیم‏گری اقتصادی با تأکید بر پاسخگویی به جرایم بورسی. دوفصلنامۀ علمی پژوهشنامۀ حقوق اسلامی، 20 (2)، 473-498.
    3. اصغرنیا، مرتضی؛ رستمی، ولی (1397). درآمدی بر ویژگی‏های مقررات اقتصادی خوب و کارامد در حقوق رقابت. فصلنامۀ علمی-پژوهشی حقوق اداری، 15 (5)، 55-73.
    4. اصغریان، مجتبی؛ بهادری جهرمی، علی؛ فراهانی، محمدصادق (1402). مولفه های مداخلۀ دولت در تنظیم‏گری حرفۀ وکالت؛ مطالعۀ موردی نظام حقوقی انگلستان، مجلۀ حقوقی دادگستری، 87 (121)، 1-20.
    5. آگاه، وحید (1396). امکان‏سنجی افادۀ نظام صدور مجوز آثار هنری از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، 77 (20)، 293-317.
    6. باغستانی، مسعود؛ میری، اشرف‏السادات؛ صمدی بروجنی، رضا (1394). لزوم دخالت دولت در مقررات‏گذاری و نظارت بر بازارهای مالی، مجلۀ اقتصادی، 7 (15)، 43-58.
    7. باقری، محمود؛ غفاری فارسانی، بهنام (1391). قلمرو حقوق رقابت از حیث اشخاص مشمول. فصلنامۀ پژوهشنامۀ بازرگانی، 65، 87-113.
    8. باقری، محمود؛ فلاح‏زاده، علی‏محمد (1388). مبانی حقوق عمومی حقوق رقابت (با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران). فصلنامۀ حقوق مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، 29 (3)، 63-81.
    9. برزگر، عبدالرضا (1393). جایگاه و وظایف شورای رقابت در نظام حقوقی ایران. فصلنامۀ علمی پژوهشی حقوق اداری. 3 (1)، 147-177.
    10. بیاتی، علی (1401). کاستی‏ها و کژتابی‏های نظام صدور مجوز برگزاری تجمعات در حقوق اداری ایران. پژوهش‏های نوین حقوق اداری، 4 (4)، 167-193.
    11. محمدرضا، علیمحمدی (1396). تأثیر نظریۀ تفکیک اعمال حاکمیت و تصدی دولت بر خصوصی‏سازی: با تأکید بر تحولات نقش دولت و بخش خصوصی. فصلنامۀ راهبرد، 82 (26)، 249-261.
    12. پتفت، آرین؛ مؤمنی‏راد، احمد (1394). سیر نحوۀ مداخلۀ دولت در اقتصاد از منظر حقوق عمومی، از دولت رفاه تا دولت فراتنظیمی. فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، 47 (17)، 204-185.
    13. تیموری، جلال؛ صادقی، ابومحمد؛ عسگرخانی، محمد (1399). درآمدی بر نقش مقررات‏زدایی در بهبود کیفیت اجرای حق توسعۀ اقتصادی: با تأکید بر قانون برنامۀ ششم توسعۀ ایران. فصلنامۀ علمی مطالعات بین‏المللی پلیس، 43 (11)، 63-38.
    14. خداپرست مشهدی، مهدی؛ سراداری ترشیزی، احمد؛ حاجیان، علیرضا؛ دهقانی فیروزآبادی، حمیدرضا (1397). تأثیر بهبود فضای کسب‏وکار بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب اسلامی، مجله پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، 5 (1)، 175-204.
    15. راسخ، محمد؛ حسینی، سیدمجتبی (1394). مفهوم رگولاسیون در قلمرو حقوق. دوفصلنامۀ دانشنامۀ حقوق اقتصادی (دانش و توسعه سابق)، 8 (22)، 23-39.
    16. رحمت‏الهی، حسین؛ نجارزاده هنجنی، مجید (1395). مبانی لزوم اعمال حاکمیت دولت بر بنگاه‏های خصوصی‏شدۀ متولی خدمات عمومی. دوفصلنامۀ حقوق اداری (علمی پژوهشی)، 11 (3)، 113-130.
    17. رستمی، ولی؛ کمرخانی، ایام (1394). اعمال مقررات حقوق رقابت بر اعمال حاکمیتی و تصدی دولت. فصلنامۀ مطالعات حقوق خصوصی، 3 (45)، 431-451.
    18. سامتی، مرتضی؛ شهنازی، روح‏اله؛ دهقان شبانی، زهرا (1385). بررسی اثر آزادی اقتصادی بر فساد مالی، فصلنامۀ پژوهشهای اقتصادی ایران، 28 (8)، 89-110.
    19. شاطریان، محمود؛ یحیی‏زاده، جواد (1400). هنر خودتنظیمی در حقوق عمومی؛ با تأملی بر نظام تقنینی جمهوری اسلامی. فصلنامۀ علمی پژوهش‏های نوین حقوق اداری، 6 (3)، 139-160.
    20. صمدی‏فرد، حمید؛ شفیعی، شیرین؛ شفیعی، محمدسعید (1398). بررسی اصول و مبانی حقوق رقابت. پژوهشنامۀ تطبیقی دادپیشگان، 2 (2)، 1-20.
    21. عبدالهی، افشین؛ فرازمهر، جواد (1398). امکان اِعمال ضمانت اجراهای کیفری در مورد اشخاص حقوقیِ حقوق عمومی. پژوهش حقوق کیفری، 26 (7)، 251-284.
    22. علاءالدینی، امیرعباس؛ شیری، مهرزاد (1395). قواعد حقوق رقابت در ایران و تحولات آن در پرتو سیاست‏های کلی اصل 44 قانون اساسی. فصلنامۀ قضاوت، 87 (16)، 119-147.
    23. قنواتی، جلیل؛ جعفری هرندی، مهشید (1399). مبانی ممنوعیت‏ها در حقوق رقابت (قانون سیاست‏های اجرایی اصل 44 قانون اساسی). مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 22 (12)، 372-345.
    24. ناصحی، علی؛ عیسایی تفرشی، محمد؛ پارساپور، محمدباقر؛ خداداد کاشی، فرهاد (1395). تبیین حقوق رقابت بر اساس برداشت‏های متفاوت از قاعدۀ لاضرر. پژوهشنامۀ حقوق تطبیقی، 4 (20)، 165-186.
    25. وکیلی مقدم، محمدحسین (1402). مبانی، چالش‏های قانونی و زمینه‏های اجرای حقوق رقابت در حوزۀ بهداشت، درمان و سلامت. مجلس و راهبرد، 30 (114)، 141-162.

     

    1. انگلیسی
    2. A) Books
    3. Anderson, RD, Kovacic, WE & Muller, AC. (2011). Ensuring Integrity and Competition in Public Procurement Markets: A Dual Challenge for Good Governance, The WTO Regime on Government Procurement: Chalhange and Reform 681; 1st ed, New York:Cambridge University Press.
    4. Braithwaite, J. (2002). Restorative Justice and Responsive Regulation. New York: Oxford University Press.
    5. Evans, C. (2001). Freedom of Religion under the European Convention On Human Rights. Oxford University Press.
    6. Marks, S., & Claopham, A. (2005). International Human Rights Lexicon. Oxford University press.
    7. Morris, C. W. (1998). An Essay on the Modern State. New York and Cambridge: Cambridge University Press.