نویسندگان

• سید محمد هادی راجی ¹
• محمدامین ابریشمی‌راد ²

¹ استادیار، گروه حقوق عمومی، دانشکدۀ معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

² دانشجوی دکتری رشتۀ حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 1366 با حکم امام خمینی (ره) تشکیل و در جریان بازنگری در قانون اساسی در سال 1368، در این سند وارد شد. با تشکیل این نهاد، تشخیص مصلحت نظام در مواردی که شورای نگهبان مصوبۀ مجلس را مغایر با موازین شرع یا قانون اساسی بداند و مجلس بر نیاز به تأیید آن مصوبه اصرار کند، در صلاحیت مجمع قرار گرفت. با شکل‌گیری سازوکار تشخیص مصلحت توسط مجمع، یکی از سؤالاتی که همواره مطرح بوده، حدود صلاحیت مجمع در ایفای این نقش است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش برآمد که آیا مجمع می‌تواند هر مصوبه‌ای را که شورای نگهبان مغایر با قانون اساسی دانست -حتی اگر به‌صراحت مغایر با قانون اساسی باشد- تأیید کند یا خیر. نویسندگان پس از انجام پژوهشی توصیفی- تحلیلی و با ابتنا بر اصول قانون اساسی و موازین حقوق اساسی،‌ به پاسخ منفی به پرسش مذکور دست یافتند. نتیجه آنکه، مجمع صلاحیت تأیید مصوبات صریحاً مغایر با قانون اساسی را ندارد.

کلیدواژه‌ها

• شورای نگهبان
• قانون اساسی
• مجمع تشخیص مصلحت نظام
• مجلس شورای اسلامی
• مصلحت

عنوان مقاله [English]

Reflection on the Jurisdiction of the Expediency Discernment Council of the System in Confirmation of Acts which are Contrary to the Constitution

نویسندگان [English]

• Seyed Mohammad Hadi Raji ¹
• Mohammad Amin Abrishami Rad ²

¹ Assistant Prof., Department of Public Law, Faculty of Islamic Studies and Law, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

² Ph.D. Student in Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Expediency Discernment Council of the System was formed in 1988 by order of Imam Khomeini (Rahmatullah). During the revision of the Constitution in 1989, the Council was recognized in the Constitution. With the formation of this body, where the Guardian Council deems the act of parliament contrary to sharia law or Constitution and on the other hand parliament insists on the need to approve the legislation, it falls within the jurisdiction of the Council. With the formation of expediency discernment mechanism by the Council, one of the questions that have been raised was on jurisdiction of it to fulfill this role. This article seeks to answer the question of whether the Council can confirm any act that the Guardian Council deems it inconsistent with the Constitution -if it is explicitly inconsistent with the Constitution. The authors explored this matter in an analytical-descriptive manner and finally based on principles of the Constitution and fundamental rights, gave negative answer to it. Therefore, the jurisdiction of the Council is limited to the acts which are not explicitly contrary to the Constitution.

کلیدواژه‌ها [English]

• Guardian Council
• Constitution
• Expediency Discernment Council
• Islamic Consultative Assembly
• Expediency