بررسی اقدامات تلافی‌جویانه علیه اموال فرهنگی در حقوق بین‌الملل بشردوستانه

دقیق, مهتاب; لسانی, سید حسام الدین

doi:10.22059/jplsq.2018.259898.1761

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم

² استادیار، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه(س) قم، ایران

https://doi.org/10.22059/jplsq.2018.259898.1761

چکیده

از آنجا که اموال فرهنگی ملت‌ها، میراث تجدیدناپذیر کل بشریت محسوب می‌شوند، لزوم رعایت اصل تفکیک بین اهداف نظامی و غیرنظامی و منع انجام اقدامات تلافی‌جویانه^{^[1]} علیه اموال غیرنظامی به‌طور عام و اموال فرهنگی به‌طور خاص در خلال مخاصمات مسلحانه اجتناب‌ناپذیر است. از جمله مهم‌ترین اسناد قراردادی و عرفی بین‌المللی در خصوص منع تلافی‌جویی علیه اموال فرهنگی در مخاصمات مسلحانه، می‌توان به بند 4 مادۀ 4 کنوانسیون 1954 لاهه، بند 3 مادۀ 53 پروتکل اول الحاقی در 1977و قاعدۀ 147 مجموعه قواعد عرفی حقوق بین‌الملل بشردوستانه (2005) اشاره کرد. با وجود اسناد مذکور، کماکان شاهد انجام تلافی‌جویی از سوی طرفین متخاصم و تخریب اموال فرهنگی ملت‌ها هستیم؛ نمونۀ این مدعا حملات تلافی‌جویانه عراق در جنگ تحمیلی علیه اموال فرهنگی ایران و انجام این اقدامات در شهر باستانی دوبروونیک^{^[2]} در خلال جنگ‌های یوگسلاوی است. نتایج پژوهش حاضر، بر ضعف ساختاری قواعد موجود و لزوم تمرکز بر ضمانت اجرای اسناد مذکور تأیید مینماد.

3. Reprisals

4. Dubrovnik

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Reprisals against Cultural Property in compliance with International Law

نویسندگان [English]

Mahtab Daghigh ¹
Seyyed Hesamoddin Lesani ²

¹ , Ph.D Student, Faculty of Human Sciences, Islamic Azad University Qom branch, Qom, Iran

² Assistant Professor, Faculty of Human Sciences, Hazrat _E_ Masoumeh University, Qom, Iran

چکیده [English]

Since the cultural property of nations is an unrepeatable heritage of all humanity, the need to prohibit reprisals against these property is inevitable. The most important conventional and customary international documents in this regard are article 4 (4) of the 1954 Hague Convention, article 53 (3) of the First Protocol 1977, and Rule 147 of the Customary International Humanitarian Law (2005). Despite of these documents, the hostile parties still do reprisals against the cultural property of the nations and destruct them continuously. An example of this claim is the reprisals by Iraq against Iran's cultural property during the War of Iran and Iraq, and these actions in the ancient city of Dubrovnik during the Yugoslavia wars. The present study indicates the structural weakness of the existing rules and the need to focus on the guarantee of the implementation of these documents.

کلیدواژه‌ها [English]

Reprisals
Cultural property
Armed conflicts
The 1954 Hague Convention
Additional Protocol II 1977

مراجع

1. فارسی

الف) کتاب‌ها

1. ابراهیم گل، علیرضا (1394). مسئولیت بین‌المللی دولت: متن و شرح مواد کمیسیون حقوق بین‌الملل، چ هفتم، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.

2. اکیف، راجر (1395). حمایت از میراث فرهنگی در زمان مخاصمات مسلحانه، ترجمۀ سید حسام‌الدین لسانی، چ اول، قم: نشر دانشگاه حضرت معصومه (س).

3. سیاه رستمی، هاجر؛ کتایون حسین‌نژاد؛ افچنگی، محسن (1390). حقوق بین‌الملل بشردوستانه ناظر بر حمایت از افراد در درگیری‌های مسلحانه (مجموعه اسناد ژنو)، چ اول، تهران: مؤسسۀ آموزش عالی علمی _ کاربردی هلال ایران.

4. کولب، رابرت؛ هاید، ریچارد (1394). درآمدی بر حقوق مخاصمات مسلحانه، ترجمۀ سید حسام‌الدین لسانی، چ اول، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.

5. مسعودی کوشک، حمید (1396). حمایت از اموال فرهنگی و تاریخی در مخاصمات مسلحانه، چ اول، تهران: گنج دانش.

6. هنکرتز، ژان ماری؛ دوسوالدبک، لوئیس (1391). حقوق بین‌الملل بشردوستانۀ عرفی، کمیتۀ بین‌المللی صلیب سرخ، چ دوم، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.

ب) مقالات

7. ذاکر حسین، محمد (1395). «تخریب اموال فرهنگی به‌مثابۀ یک جرم جنگی»، مجلۀ دیپلماسی ایران، 13 شهریور 1395.

8. عسگری، حسین (1395). «حملۀ صدام به میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، اسفند 1395.

ج) سخنرانی‌ها

9. عسکری، پوریا (1397). «اقدامات تلافی‌جویانه در جنگ ایران و عراق»، موزۀ دفاع مقدس، تهران، ایران.

2. انگلیسی

A) Books

10. Dulti, M. Teresa, (2002). Protection of Cultural Property in the event of Armed Conflict: Report on the meeting of experts ,Geneva, ICRC.

11. Henckaerts, Jean-Marie, Doswald-Beck, Louise.,(2005), Customary International Humanitarian Law ,ICRC, Cambridge University Press, Vol. I.

12. Henckaerts, Jean-Marie, Doswald-Beck, Louise.,(2005). Customary International Humanitarian Law ,ICRC, Cambridge University Press, Vol. II.

13. Nahlik, Stanislaw. E., (1988). Protection of Cultural Property in International Dimension of Humanitarian Law, Martinus Nijhoff.

14. O’Keef, Roger (2006), The Protection of Cultural Property in Armed Conflict, Cambridge University Press.

15. Pictet, Jean, Sandoz, Yves, et al, (1987). Commentary on the Additionسal Protocols of 8 June 1977 to the Geneva Conventions of 12 August 1949, Martinus Nijhoff Publishers.

16. Schindler, Diterich, and Toman, Jiri eds., (1988). The Laws of Armed Conflict: A Collection of Conventions, Resolutions and other Documents, 3th ed., Dordrecht: Martinus Nijhof.

17. Toman, Jiri., (1994). La protection des biens culturels en cas de conflit arme: Commentaire de la Convention de La Haye du 14 mai 1954, Publie par UNESCO.

18. Toman, Jiri, (1996). The Protection of Cultural Property in the event of Armed Conflict, Dartmouth Publishing Company.

19. Yearbook of the International Law Commission, (2001). Vol. II, part 2, ‘’Commentary of Draft Articles of the Responsibility of States for the Internationally Wrongful Acts’’, UN 2007, Available at: http://legal.un.org/ilc_2001_v2_p2.pdf

B) Articles

20. Alder, Murray Colin, (2014). ‘’The Inherent Right of Self-Defence in International Law’’,Springer Press. Available at: http://www.springer.com /gp/book/9789400748507

21. Bilkova, Veronika.,(2014). ‘’Belligerent Reprisals in Non-International Armed Conflict’’, International and Comparative Quarterly,Vol. 63, Issue

22. Frulli, Micaela, (2011). ‘’The Criminalization of Offences against Cultural Heritage in Times of Armed Conflict: The Quest for Consistency’’, The European Journal of International Law, Vol. 22 no.1

23. Newton, Michael. A.,(2010). ‘’Reconsidering Reprisals’’, Duke Journal of Comparative and International Law.

Available at: http://scholarship.law.duke.edu/djcil/vol20/iss3/3/

24. Pictet, Jean S. et al. (1952). ‘’Commentary on Geneva Conventions of 12 August 1949’’, Vol.1, Geneva Convention for the Amelioration of the Condition of the Wounded and Sick in Armed Forces in the Field, Martinus Nijhoff Publishers, Geneva, ICRC.

25. Rubin, Avshalom, (2017).‘’The Limits of the Land: How the Struggle for the West Bank Shaped’’,Indiana, Indiana University Press.

26. Saikal, Mahmoud, (2018). Documents of Permanent Mission of Afghanistan in UN, Res.1378. Available at: http://afghanistanun.org/2009/01/salom/Security% 20Council%20Resolutions/2001-3pdf?Open&DS=S/RES/1378%20(2001)&Lang=E&Area=UNDOC

D) Websites:

27. Additional Protocol II of 1977, available at:

http://www.redcross.org/images/MEDIA_CustomProductCatalog/m27740272_Additional_Protocol_II.pdf

28. https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/34942758/Cultural _Heritage_Two_Case_Studies.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1534707879&Signature=JhDL3rWpPcwGyc7Pu8zS%2FnPQu20%3D&response-content-disposition=attachment%3B%20filename%3DCultural_Heritage_Two_Case_Studies.pdf.

29. Brussles Declaration, 1874- ICRC databases on International Humanitarian Law, Available at: http://ihl-databases.icrc.org/ihl/INTRO/135

30. Convention for the Protection of Cultural Property in Event of Armed Conflict, 14 May 1954 available at: http://portal.unesco.org/en/ev.php URL_ID =13637&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html

31. Geneva Conventions of 1949, Available at: http://www.icrc.org/eng/war-and-law/treaties-customary-law/geneva-conventions/overview-geneva-conventions.htm

32. Rome Statute of the International Criminal Court, Available at: https://www.icc-cpi.int/nr/rdonlyres/ea9aeff7-5752-4f84-be94-0a655eb30e16/0/rome_statute_english.pdf

33. Second Protocol to the Hague Convention of 1954 for the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict The Hague, 26 March 1999. Available at: http://portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ID=152077&URL_DO=DO_ TOPIC&URL_SECTION=201.html

34. Resolutions adopted by the United Nations Security Conucil, Available at:

35. http://www.un.org/en/sc/documents/resolutions/

36. Site of UNESCO, http://en.unesco.org/news/security-council-adopts-historic-resolution-protection-heritage

37. The Geneva Convention relative to the Treatment of Prisoners of war,(1929), Available at: http://en.m.wikipedia.org/wiki/Geneva_Convention_(1929)

38. The Lieber Code of 1863.pdf. Available at: http://archive.org/stream/pdfy-NG4E2nsEimXkB5mU/The%20Lieber%Code%20Of%201863_djvu.txt

39. UNESCO Declaration 2003, Available at: http://portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ID=17718&URL_DO=Do_TOPIC&URL_SECTION=201.html

40. United Nations General Assembly, Resolutions 25/26, 1970, Available at:

41. http://research.un.org/en/docs/ga/quick/regular/25