نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
استادیار، گروه حقوق عمومی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
چکیده
مالیات بر نقل و انتقال املاک هرچند از منظر اقتصادی-مالی مورد مداقة صاحب‌نظران قرار گرفته، اما ابعاد حقوقی آن نیازمند تأمل بیشتری است. قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات یادشده را ذیل فصل «مالیات بر درآمد املاک» جای داده، با وجود این، ماهیت آن از نوع «مالیات مقطوع» است که این ماهیت، واجد آثار مثبتی در فرایند تشخیص مالیات خواهد بود. همچنین احراز انتقال ملک منوط به ثبت رسمی آن است، اما در موارد متعددی امکان قانونی اخذ مالیات از انتقالاتی که به شکل عادی انجام می‌گیرد نیز وجود دارد که البته به احراز برخی شروط وابسته است. همچنین واگذاری قطعی املاک در قالب‌های حقوقی متنوعی صورت می‌پذیرد، اعم از بیع، اجاره به شرط تملیک، صلح معوض، هبة معوض، معاوضه و... که تشخیص مالیات آنها به موجب قانون معتبر درزمان «انتقال» صورت می‌پذیرد. روش به‌کارگرفته‌شده در این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Reflections on the Legal Aspects of Taxation on Transfer of Property in Iran
نویسنده [English]
- Hossein Abdollahi
Assistant Prof., Department of Public Law, Faculty of Humanities, University of Shahed, Tehran, Iran
چکیده [English]
Although the property transfer tax has been studied from an economic-financial point of view, its legal aspects need further consideration. The Iranian Tax Code has categorized property transfer tax as a kind of income tax. However, a transfer tax could be considered a kind of lump-sum tax which can have positive effects on the tax assessment procedure. Verifying the transfer of property title is subject to its notarization and official registration. But in many cases there is a legal possibility of taxing transfers of property done through non-notarized conveyance deeds, which of course depends on the fulfillment of certain conditions. Also, the transfer of property can take place in various legal forms, including sale, rent on condition of ownership, settlement (solh) against consideration, gift (heba) against consideration, exchange, etc. the taxation of which is done under the law valid at the time of transfer. The method used in this research is descriptive-analytical.
کلیدواژه‌ها [English]
- economic law
- tax law
- income tax
- property transfer tax
- direct taxes
- فارسی
الف) کتاب‌ها
- امامی، سید حسن (1390)، حقوق مدنی، ج6، تهران: اسلامیه.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1372)، ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش.
- ------------------------ (1382)، حقوق ثبت، ج1، تهران: گنج دانش.
- ------------------------- (1370)، رهن و صلح، تهران:گنج دانش.
- رستمی، ولی (1399)، مالیۀ عمومی، تهران: میزان.
- شمس، عبدالله (1389)، ادلۀ اثبات دعوا، تهران: دراک.
- شهیدی، مهدی (1388)، تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران: مجد.
- طاهری تاری، میرمحسن (1394)، آیین دادرسی مالیاتی، ج1، تهران: شهر دانش.
- کاتوزیان، ناصر (1399)، قانون مدنی در نظم کنونی، تهران: میزان.
ب) مقالات
- اسلامی‌پناه، علی؛ عباسیان، رضا (1388)، «ماهیت حقوقی اجاره به شرط تملیک»، مطالعات حقوق خصوصی، ش 3، ص 43-23.
- پورکیخایی، عبدالعلی؛ میری، غلامرضا؛ انوری، محمودرضا (1400)، «بررسی فرایند توسعۀ کالبدی شهری با تأکید بر مالیات املاک و مستغلات (مورد مطالعه: مناطق پنج‌گانۀ شهر زاهدان)»، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ش61، ص 77 -57.
- توکل، محمد (1386)، «مقررات مربوط مالیات املاک و قانون تسهیل تنظیم اسناد رسمی»، پژوهشنامة مالیات، ش 44، ص 17-5.
- چراغی، رضا؛ امینی، منصور؛ رستمی، ولی (1399)، «قواعد عمومی قراردادها و قواعد ضد خودداری و فرار از پرداخت مالیات»، پژوهشنامة مالیات، ش 45، ص 153-119.
- رستمی، ولی؛ عبادی بشیر، مقصود (1396)، «سقوط دین مالیاتی»، مجموعه مقالات هشتمین همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران، ص 548-527.
- سبحانیان، سید محمدهادی؛ آقاجانی معمار، احسان؛ توتونچی ملکی، سعید (1396)، «مالیات بر عایدی سرمایۀ املاک و مسکن؛ منبع درآمدی پایدار برای شهرداری‌ها و ابزاری مناسب به‌منظور کنترل سوداگری در بازار مسکن اقتصاد و مدیریت شهری»، علمی-پژوهشی (وزارت علوم)، ش 21، ص 83-96.
- محمدی، سام؛ سودابه، اسدیان (1395)، «ماهیت و آثار حق دستدارمی»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش 14، ص 246-215.
- ممتازان، عبدالرسول (1383)، «اقتصاد ایران: شناسایی مالیات بهینه بر نقل و انتقال املاک با استفاده از مدل قیمت هدانیک»، مجلة اقتصادی، ش 39 و 40، ص 25- 7.
- نصر اصفهانی، رضا؛ شهیدی، آمنه؛ مؤمنی، الهام (1390)، «مالیات بر املاک منبع مناسب برای تأمین مالی بخش عمومی شهری در ایران (مطالعة موردی: شهرداری اصفهان)»، ویژه‌نامة علمی-پژوهشی (وزارت علوم)، ص 202- 183.
ج) آرا
- شورای عالی مالیاتی (1396)، 201-24.
- شورای عالی مالیاتی (1367)، 10898.
- هیأت تخصصی مالیاتی، بانکی دیوان عدالت اداری (1399)، 728.
- هیأت عمومی دیوان عدالت اداری (1386)، 4/86.
- هیأت عمومی دیوان عدالت اداری (1389)، 831.
- هیأت عمومی دیوان عدالت اداری (1386)، 3/86.
- هیأت عمومی دیوان عدالت اداری (1386)،5/86.
- هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی (1376)، 11818.
- هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی (1371)، 11886/4/30.
- انگلیسی
- A) Books
- Gaisbauer, Helmut P. (2015), Philosophical Explorations of Justice and Taxation, Cham, Springer International Publishing.
- Houtte & McLure, Baron Jean M.J. van & Charles E. (2011), “Tax Law”, Encyclopædia Britannica, Illinois, Encyclopædia Britannica.
- B) Articles
- Bimonte, Salvatore; Stabile, Arsenio (2015), “Local Taxation and Urban Development, Testing for the Side Effects of the Italian Property Tax”, Ecological Economics Journal, Vol. 120, No.3, pp. 100–107.
- James, Simon; Sawyer, Adrian & Wallschutzky, Ian (2015), “Tax Simplification: A Review of Initiatives in Australia, New Zealand and the United Kingdom”, Ejournal of Tax Research, Vol. 13, pp. 280-302. Available in: https://www.researchgate.net/publication/282282114_Tax_simplification_A_review_of_initiatives_in_Australia_New_Zealand_and_the_United_Kingdom/link/57577a5908ae04a1b6b69388/download
- Keen, M. Smith, S. (2006), “VAT Fraud and Evasion: What Do We Know and What Can Be Done?”, National Tax Journal, Vol. 59 ,No.4, pp. 861-887.
- Zaichao Du, Lin Zhang (2015), “Home-purchase Restriction, Property Tax and Housing Price in China: A Counterfactual Analysis”, Journal of Econometrics, Vol. 188, No.2, pp. 558–568.
)