دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه حقوق، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

معمای دیرپای «حقوق» بودن حقوق بین‌الملل، از مقدماتی‌ترین چالش‌هایی است که حقوق بین‌الملل همواره با آن مواجه بوده و حتی در شاخه‌های مدرن حقوق بین‌الملل هم پرسش در خصوص کیفیت حقوقی، هنوز حدیث مکرر است. در پاسخ به ایراداتی نظیر اینکه حقوق بین‌الملل نه از فرمان حاکمیت، بلکه صرفاً از ملاحظات اخلاقی سرچشمه می‌گیرد و نمی‌تواند «حقوق» خوانده شود، صاحب‌نظران با تأکید بر توزیع نابرابر قدرت میان دولت‌ها به‌عنوان یک واقعیت در جامعۀ بین‌المللی، ضعف ضمانت اجرا در یک شاخۀ حقوقی را دلیل بر نفی آن نمی‌دانند، شکل مجازات را در جوامع داخلی و بین‌المللی به‌کلی متفاوت می‌یابند و حقوقی بودن مفهوم «حاکمیت» و ارادۀ دولت‌ها به‌مثابۀ بنیانی قطعی در حقوق بین‌الملل را به‌عنوان شاهد این مدعا مطرح می‌کنند. در کنار سایر پاسخ‌های ظریف نظری در دفاع از موجودیت حقوقی حقوق بین‌الملل، با الهام از نظرگاه جامعه‌شناسی حقوقی، می‌توان از کارکردها و اشتغالات حقوق بین‌الملل نیز بهره جست. به اقتضای کارویژۀ اجتماعی حقوق بین‌الملل و با تأکید بر اینکه هر کجا جامعه‌ای هست حقوق هم هست، گریزی از پذیرش شاخصۀ حقوقی حقوق بین‌الملل نیست. تلاش همۀ جوامع برای نیل به منفعت جمعی مشترک، استفادۀ آن جامعه از حقوق را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد و جامعۀ بین‌المللی، این جامعۀ مشترک همۀ دولت‌ها، چاره‌ای جز بهره‌گیری از حقوق بین‌الملل ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Ontology of International Law: From Denial to Theoretical-Functional Acceptance

نویسنده [English]

  • Rezvan Bagherzadeh

Assistant Prof., Department of Law, Faculty of Literature and Humanities, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

چکیده [English]

The riddle of international law being ” law” has consistently been one of the primary challenges international law has encountered, even in its relatively more modern branches. In response to authors like Austin who contended that international legal norms are not law but morality, some scholars asserted that despite the uneven distribution of power among states, the weakness of sanctions in a legal order does not mean that it does not exist. Also, the notions of sovereignty and the will of states, as the basis of international relations, are legal conceptions and so, international law literally does exist. In fact, the unique elements of the international society and hence international law need to be thoroughly digested. Furthermore, a functional approach leads us to the legal quality of international law. Undoubtedly, all society-based relations and the collective struggle of society members to gain common interest require some sort of law. In other words, it is inevitable that the international community needs international law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sanction
  • social function of international law
  • legal quality of international law
  • common interest of the international community
  1. فارسی

الف) کتاب‌ها

  1. بلدسو، رابرت و بوسچک (1375)، فرهنگ حقوق بین‌الملل، ترجمۀ بهمن آقایی، تهران: گنج دانش.
  2. جوینر، کریستوفر سی. (1387)، حقوق بین‌الملل در قرن بیست‌ویکم، ترجمۀ عباس کدخدایی و امیر ساعد وکیل، تهران: میزان.
  3. زرنشان، شهرام (1392)، شکل‌گیری و شناسایی حقوق بین‌الملل عرفی، تهران: گنج دانش.
  4. سیاپوش، علی‌اکبر (1394)، درآمدی بر حقوق بین‌الملل معاصر، تهران: مجد.
  5. ضیائی بیگدلی، محمدرضا (1396)، حقوق بین‌الملل عمومی، چ پنجاه‌وششم، تهران: گنج دانش،
  6. فلسفی، هدایت‌الله (1396)، سیر عقل در منظومۀ حقوق بین‌الملل، تهران: فرهنگ نشر نو.
  7. -------------- (1390). صلح جاویدان و حکومت قانون، تهران: فرهنگ نشر نو.
  8. کاتوزیان، ناصر (1393)، فلسفۀ حقوق، ج 1، چ هفتم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  9. کافی انارکی، سعید (1393)، درآمدی بر جامعه‌شناسی حقوق بین‌الملل، تهران: خرسندی.
  10. کک‌دین، نگوین؛ دییه، پاتریک؛ پله، آلن (1382)، حقوق بین‌الملل عمومی، ج 1، ترجمۀ حسن حبیبی، تهران: اطلاعات.
  11. موحد، محمدعلی (1392)، در هوای حق و عدالت؛ از حقوق طبیعی تا حقوق بشر، چ چهارم تهران:کارنامه.
  12. هارت، هربرت (1393)، مفهوم قانون، ترجمۀ محمد راسخ، چ چهارم، تهران: نشر نی.

 

ب) مقالات

  1. آزادبخت، فرید (1392)، «تحلیل سیستمی، مفهوم، اوصاف و مبانی قاعدۀ حقوقی بین‌المللی»، در: جامعۀ بین‌المللی و حقوق بین‌المللی در قرن 21 (مجموعه مقالات اهدایی به دکتر محمدرضا ضیائی بیگدلی)، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، ص 130-105.
  2. خسروی، حسن؛ زمانه‌قدیم، نوید (1396)، «تأثیر نظریۀ حقوقی هارت در تحلیل فلسفی حقوق بین‌الملل»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 47، ش 3، ص 599-585.
  3. سهرابلو، علی؛ طجرلو، رضا؛ ساعدی، بهمن (1398)، «اثرپذیری حقوق داخلی از قواعد و هنجارهای حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 49، ش 2، ص 470-449.
  4. شهبازی، آرامش (1392)،«خسارات وارد بر محیط زیست از منظر حقوق مسئولیت بین‌المللی: چالش‌های موجود»، در: جامعۀ بین‌المللی و حقوق بین‌المللی در قرن 21 (مجموعه مقالات اهدایی به دکتر محمدرضا ضیائی بیگدلی)، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، ص 624-593.
  5. عرب اسدی، شیما؛ رنجبریان، امیرحسین (1397)، «نگرانی‌های مشترک بشری؛ از پدیداری تا تکامل در حقوق بین‌الملل محیط زیست»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 48، ش 2، ص 418-399.
  6. غمامی، سید محمدمهدی؛ عزیزی، حسین (1395)، «تحلیل انتقادی رویکردهای اثباتی به قانون؛ بررسی موردی دیدگاه‌های هانس کلسن و هربرت هارت»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 46، ش 1، ص 159-139.
  7. قنبری، سمیه (1398)، «مفهوم جامعۀ بین‌الملل و تلاش برای پیوند میان حقوق بین‌الملل و روابط بین‌الملل»، فصلنامۀ مطالعات بین‌المللی، سال 16، ش 1 (61)، ص 30-7.
  8. کدخدایی، عباسعلی؛ مقامی، امیر (1395)، «ساختار آنالوگ حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 46، ش 3، ص 489-465.
  9. کدخدایی، عباسعلی؛ امیرشکاری، امیرعباس (1394)، «درآمدی بر تحلیل قهقرایی مارتی کسکنیمی در ارزیابی ساختاری حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 45، ش 3، ص 380-361.

 

ج) پایان‌نامه‌ها

  1. مقامی، امیر (1394)، دستورگرایی در حقوق بین‌الملل، رسالۀ دکتری حقوق بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.

 

  1. انگلیسی
  2. A) Books
  3. Austin, J. (1832), The Province of Jurisprudence Determined, J. Murray Publication, 1st ed.
  4. Austin, J. (1995), The Province of Jurisprudence Determined, (ed. W.E. Rumble), Cambridge University Press.
  5. Boyle, A. & C. Chinkin (2007), The Making of International Law, Oxford University Press.
  6. Fellmeth, Aaron X. & Maurice Horwitz (2011), Guide to Latin in International Law, Oxford University Press, Online Version.
  7. Goldsmith, J. L. & E. A. Posner (2005), The Limits of International Law, Oxford University Press.
  8. Hart, H. L. A (1961), The concept of Law, Oxford University Press, 1st ed.
  9. Malanczuk, P. (1997), Akehurst’s Modern Introduction to International Law, Taylor & Francis, 7th ed.
  10. Quoc Dinh, N. et al. (2003), Droit International Law, Translated by H. Habibi, Vol. 1, Tehran: Etelaat Publications.
  11. Schwarzenberger, G. (1962), The Frontiers of International Law, Stevens & Sons Limited.
  12. Shaw, M. N. (2008), International Law, Cambridge University Press, 6th ed.
  13. Tunkin, G. I. (1974), Theory of International Law, Translated by W. E. Butler, Harvard University Press.
  14. Waltz, K. (1979). Theory of International Politics, Addison-Wesley Pub. Co.
  15. Zimmermann, Andreas et al. (2012), The Statute of the International Court of Justice: A Commentary, (Article 38 by Allain Pellet), Oxford University Press, 2nd ed.

 

  1. B) RDCs (Recueil des Cours)
  2. Crawford, J. (2013), Chance, Order, Change: The Course of International Law, RdC, Vol. 365.
  3. Franck, Thomas (1993), Fairness in the International Legal and Institutional System, RdC, Vol. 240-III.

 

  1. C) Articles
  2. Allott, Philip (1999), “The "Concept of International Law”, EJIL, Vol. 10, pp. 31-50.
  3. Bedaso, Dedefo (2020), “Nature of International Law: Is International Law Law?”, Istanbul Aydin University, 1-28; at: https://ssrn.com/abstract=3588897 (last visited: 2021/5/8).
  4. Bolton, John R. (2000), “Is There really ‘Law’ in International Affairs?”, Transnational Law & Contemporary Problems, Vol. 10, No. 1, pp. 1-48.
  5. Bruch, Carl (2006), “Is International Environmental Law Really "Law"?: An Analysis of Application in Domestic Courts”, Pace Environmental Law Review, Vol. 23, Issue 2, pp. 423-464.
  6. Bruch, Elizabeth M. (2011), “Is International Law Really Law? Theorizing the Multi-Dimensionality of Law”, Akron Law Review, Vol. 44, pp. 333-373.
  7. D'Amato, Anthony (1985), “Is International Law Really ‘Law’?”, Northwestern Law Review, Vol. 79, pp. 1293-1310.
  8. Etinski, Rodoljub & Tubić, Bojan (2016), “International Law and the Rule of Law”, Annals FLB – Belgrade Law Review, Year LXIV, No. 3, pp. 57–74.
  9. Keith, Kenneth (2017), “‘International Law is Part of the Law of the Land’: True or False?”, Victoria University of Wellington Legal Research Papers Sir Kenneth Keith: Collected Papers (eds.: John Prebble QC et al.), VUWLRPKS 24/2017 from the Keith Series, pp. 351-368.
  10. Kleinfeld, Joshua (2010). “Skeptical Internationalism: A Study of Whether International Law is Law?”, Fordham Law Review, Vol. 78, Issue 5, pp. 2451-2530.
  11. Koh, Harold H. (1997), “Why Do Nations Obey International Law? (Review Essay)”, The Yale Law Journal, Vol. 106, 2599-2660.
  12. Koh, Harold H. (1997-1998), “Is International Law really State Law”, Harvard Law Review, Vol. 111, pp. 1824-1861.
  13. Koskenniemi, Martti (2007) (A), “International Legal Theory and Doctrine”, MPEPIL, pp. 1-14.
  14. Koskenniemi, Martti (2007) (B), “The Fate of Public International Law: Between Technique and Politics”, The Modern Law Review, Vol. 70, No. 1, pp. 1-30.
  15. Koskenniemi, Martti (2013), “Histories of International Law: Significance and Problems for a Critical View”, TEMPLE INT’L&COMP.L.J., Vol. 27.2, pp. 215-240.
  16. Kumm, Mattias (2004), “The Legitimacy of International Law: A Constitutionalist framework of Analysis”, EJIL, Vol 15, No. 5, pp. 907-931.
  17. Kwarteng, Abdul Hamid (2018), “Is International Law Really Law?”, Asian Research Journal of Arts & Social Sciences (ARJASS), 5(4), pp. 1-9.
  18. Lowe, Vaughan (2012), “The Function of Litigation in International Society”, ICLQ, Vol. 61, pp. 209-222.
  19. Morgenthau, Hans J (1940), “Positivism, Functionalism, and International Law:, 34 AJIL, pp. 261-284.
  20. Payandeh, Mehrdad (2010), “The Concept of International Law in the Jurisprudence of H.L.A. Hart”, EJIL, Vol. 21, No. 4, pp. 967-995.
  21. Petersen, Niels (2011), “Lawmaking by the International Court of Justice—Factors of Success”, German Law Journal, Vol. 12, No. 05, pp. 1295-1316.
  22. Shapiro, Scott J. (2007), “The"Hart-Dworkin" debate: A short Guide for the perplexed”; in: Ripstein, A. (ed.), Ronald Dworkin, Cambridge University Press, pp. 22-52.
  23. Shapiro, Scott J. (2009), “What Is the Rule of Recognition (And Does It Exist)?”, in: Adler, M.D. and K.E. Himma (eds.), The Rule of Recognition and the U.S. Constitution, Oxford University Press, pp. 235-268.
  24. Talmon, Stephan (2005), “The Security Council as World Legislature”, 99 AJIL, pp. 175-193.
  25. Wolfrum, Rüdiger (2006), “International Law”, MPEPIL, pp. 1-23.
  26. Wouters, Jan; Odermatt, Jed (2013), “Quis Custodiet Consilium Securitatis? Reflections on the Lawmaking Powers of the Security Council”, Leuven Centre for Global Governance Studies, Institute for International Law, Working Paper No. 109–June, pp. 1-22.
  27. Yasuaki, Onuma (2003), “International Law in and with International Politics: The Functions of International Law in International Society”, EJIL, Vol. 14, No. 1, pp. 105-139.

 

  1. E) Instruments
  2. First report on jus cogens by Dire Tladi, Special Rapporteur (2016), International Law Commission, Sixty-eighth session, A/CN.4/693, 8 March.
  3. Fourth report on peremptory norms of general international law (jus cogens) by Dire Tladi, Special Rapporteur (2019), International Law Commission, Seventy-first session, A/CN.4/727, 31 January.
  4. Second report on jus cogens by Dire Tladi, Special Rapporteur (2017), International Law Commission, Sixty-ninth session, A/CN.4/706, 16 March.
  5. Third report on peremptory norms of general international law (jus cogens) by Dire Tladi, Special Rapporteur (2018), International Law Commission, Seventieth session, A/CN.4/714, 12 February.

 

  1. F) Websites
  2. http://www.angelfire.com
  •