نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
2 استادیار، گروه حقوق، دانشکدة حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
تشکل‌های مردم‌نهاد (سمن) از جمله نهادهای تأثیرگذاری هستند که مشارکت آنها در اصلاح نظام قضایی موجب افزایش کارامدی نظام قضایی و در نتیجه افزایش اعتماد عمومی به نظام قضایی خواهد شد. در دیگر کشورها بسترهای لازم برای ورود و مشارکت سمن‌ها در عرصة قضایی فراهم شده و این تشکل‌ها در عرصة عمل توانسته‌اند به‌منظور ساماندهی بسیاری از خلأها و کاستی‌های نظام قضایی از جمله در موارد تعاملات علمی با قضات، حمایت از زندانیان، مبارزه با فساد، مشارکت مؤثر در فرایند دادرسی، نظارت بر عملکرد نظام قضایی و پیشگیری از جرم، برنامه‌هایی تدوین و با کمک دولت آنها را اجرا کنند. با این حال در جمهوری اسلامی ایران با وجود شناسایی و به رسمیت شناخته شدن نقش سمن‌ها در قوانین و مقررات مختلف به‌خصوص دستورالعمل «نحوة مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قوة قضاییه» که در آن مشارکت سمن‌ها در فرایند دادرسی، مقابله با فساد و پیشگیری از جرم تدارک دیده شده است، اما در عرصة اجرا و عمل شاهد اثرگذاری خفیفی از سوی این تشکل‌ها در نظام قضایی هستیم و بیشتر حقوق سمن‌ها در سطح قوانین و مقررات باقی مانده و طرفین نتوانسته‌اند تعاملات دوسویة مطلوبی در جهت ارتقای کارکردهای نظام قضایی به منصة ظهور برسانند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Role of Non-Governmental Organizations in Increasing the Efficiency of the Judiciary with a Comparative Approach
نویسندگان [English]
- Davar Derakhshan 1
- Ali Bahadori Jahromi 2
1 Ph.D. Student in Public Law. Faculty of Law and Political Science University of Allameh Tabatabayii. Tehran, Iran
2 Assistant Prof. Department of Law. Faculty of Law. University of Tarbiat Modares.Tehran. Iran
چکیده [English]
Non-governmental organizations (NGOs) are among the influential institutions whose participation in reforming the judiciary will increase its efficiency and thus increase public trust in the judicial system. In other countries, the groundwork has been laid for the entry and participation of NGOs in the judiciary, and these organizations have been able to remedy many shortcomings in the judiciary. The NGOs have been involved in such activities as academic interactions with judges, supporting prisoners, fighting corruption, effective participation in the judicial process, monitoring the functioning of the judiciary and crime prevention. For this purpose, the NGOs have been developing programs and implementing them with the help of the government. With respect to Iran, however, despite the recognition of the role of NGOs in various laws and regulations - especially the Guidelines on the Participation and Interaction of NGOs with the Judiciary in which the participation of NGOs in the judicial process, combating corruption, and prevention of crime have been provided - in practice, the influence of these organizations in the judicial system is limited. Indeed, the rights of the NGOs have remained unimplemented, and the two sides have been unable to interact for the purpose of improving the judiciary.
کلیدواژه‌ها [English]
- non-governmental organizations
- the efficiency of the judiciary
- effective participation
- supervision
- فارسی
الف) کتاب‌ها
- استفانی، گاستون؛ لواسور، ژرژ؛ بولوک، برنار (1377). آیین دادرسی کیفری، حسن دادبان، ج 1، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
- دلماس مارتی، میری (1381)، نظام‌های بزرگ سیاست جنایی، علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، ج 1، چ اول، تهران: میزان.
- رفیعی، فرشاد (1385)، اصول و مبانی مدیریت سازمان‌های غیردولتی، چ اول، تهران: نشر ودیعت.
- سعیدی، محمدرضا (1382)، درآمدی بر مشارکت مردمی و سازمان‌های غیردولتی، چ اول، تهران: سمت.
ب) مقالات
- کوشکی، غلامحسین (1392)، «سازمان‌های غیردولتی: از انفعال تا مشارکت رو به فعال در تعقیب دعوای عمومی (با نگاهی به قانون آیین دادرسی کیفری)»، پژوهش حقوق کیفری، ش 4، ص 86-65.
- مجتهد سلیمانی، ابوالحسن؛ مهدوی‌پور، اعظم؛ دارایی، بیژن؛ ابدالی، اسدالله (1396)، «نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در دادرسی کیفری: در جهت حمایت از حقوق و اخلاق شهروندی»، پژوهش‌های اخلاقی، سال هشتم، ش 1، ص 106-89.
- وروایی، اکبر؛ محمدی، همت؛ نوریان، ایوب (1395)، «مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد در فرایند کیفری»، فصلنامة تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، ش 28، ص 58-41.
ج) اسناد
- آیین‌نامة اجرایی تأسیس و فعالیت سازمان‌های غیردولتی، 1384.
- آیین‌نامة مراقبت از زندانیان بعد از خروج، 1378.
- دستورالعمل نحوة مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قوة قضاییه، 1398.
- قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد، 1390.
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، 1368.
- قانون آیین دادرسی کیفری، 1394.
- قانون برنامة ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.
- انگلیسی
- A) Books
- Antonijevic, Milan (2016), NGOs and the judiciary - watch dog activities, interactions, collaboration, communication SERBIA, INPRIS.
- Aviles, Hilary Binder (2012), The NGO Handbook, United States Department of State, Bureau of International Information Programs.
- Bojarski, Łukasz & Mileszyk, Natalia (2017). NGOs and the judiciary - watch dog activities, interactions, collaboration, communication POLAND, INPRIS.
- Court, Julius; Hyden, Goran & Mease, Ken (2003), THE JUDICIARY AND GOVERNANCE IN 16 DEVELOPING COUNTRIES, United Nations University.
- European Judicial Training Network (2016), Judicial Ethics and Professional Conduct, Slovakia
- G. McGann, James (2008), NGO Pushback: The Use of Legal and Extralegal Means to Constrain Think Tanks & Civil Society Organizations, University of Pennsylvania.
- Hayman, Rachel; Crack, Angela; Okitoi, Joan & Lewis Sarah (2014), Legal Frameworks and Political Space for Non-Governmental Organisations, An Overview of Six Countries, EADI Policy Paper Series.
- Herrero, Álvaro & López, Gaspar (2010), Access to Information and Transparency in the Judiciary, Asociación por los Derechos Civiles, The World Bank Institute.
- Lee, Julian (2004), NGO Accountability: Rights and Responsibilities, Geneva, Switzerland.
- Messick, Richard E. (2009), Regulating Conflict of Interest: International Experience with Asset Declaration and Disclosure, Public Sector Governance Poverty Reduction and Economic Management, The World Bank
- Nelson, jane (2007), The Operation of Non-Governmental Organizations in a World of Corporate and Other Codes of Conduct, Working No. 34.
- Rafiei, Farshad (2006), Principles and bases of management of non-governmental organizations, Tehran, Wadiat Publishing, first edition.
- Rietveld, M.F (2015), NGO Participation in Regional Human Rights Systems (A Comparison of Europe and the Americas), Universiteit Leiden.
- Steels, Stephanie (2014), Non-Governmental Organizations (NGOs) and Citizen-Authority, The University of Manchester, United Kingdom.
- The Annie E (2004), casey Foundatio, Community safety and justice.
- The World Bank (1997). HANDBOOK ON GOOD PRACTICES FOR LAWS RELATING TO NON-GOVERNMENTAL ORGANIZATIONS, The International Center for Not-for-Profit law.
- Toichubaev, Tolondu (2010), Interaction Between Governments and Nongovernment Organizations.
- World Association of Non-Governmental Organizations (WANGO) (2002). Code of Ethics & Conduct for NGO.
- Wouters, Jan & Rossi, Ingrid (2001), Human Rights NGOs: Role, Structure and Legal Status, K.U. Leuven Faculty of Law.
- Wyatt, Marilyn (2004), The Central and Working Group Eastern European on Nonprofit Governance, European Center for Not-for-Profit Law, Apáczai Csere János u. 17, Budapest 1052 Hungary.
- B) Articles
- Bakolias, Maria (2000),"Legal and Judicial Development: The Role of Civil Society in the Reform Process", Fordham International Law Journal, Vol. 24, Issue 6, PP. 25-55.
- Magliveras, KONSTANTINOS D (2016), "FREEDOMS OF ASSOCIATION AND ASSEMBLY AND NGO REGULATION IN GREECE AND ENGLAND", International Journal of Not-for-Profit Law / Vol. 18, No. 1, PP. 40-53.
- Mayer, Lloyd Hitoshi (2011), "NGO Standing and Influence in Regional Human Rights Courts and Commissions", Brooklyn Journal of International Law, Vol. 36, Issue 3, PP. 910-946.
- Shubhalakshmi, P (2015), "AN ANALYSIS ON THE ROLE OF NON-GOVERNMENTAL ORGANISATIONS IN SENSITIZING AND PROTECTING HUMAN RIGHTS IN INDIA", International Journal of Law and Legal Jurisprudence Studies:ISSN:2348-8212:Vol. 4, Issue 2, PP. 165-177.
- Trivunovic, Marijana & Devine, Vera (2015), Evaluation of the Project “Improving Judicial Efficiency” (Bosnia and Herzegovina), Swedish International Development Cooperation Agency, Sida, PP. 1-108.
- C) Documents
- Code of Criminal Procedure, 2015.
- Regulations for the care of prisoners after their release, 1999.
- The Constitution of the Islamic Republic of Iran, 1989.
)