دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی،دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشیار گروه حقوق عمومی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

فدرالیسم، شیوة خاصی از سازماندهی قدرت در برخی کشورهاست که موجب توزیع و سرشکن ساختن قدرت در درون آن کشورها می‌شود. در آلمان شاهد نوعی از فدرالیسم اداری بوده‌ایم که دارای سه ویژگی خاص است: اول اینکه قانونگذاری در سطح فدرال و اجرا در سطح ایالتی انجام می‌گیرد؛ دوم، همیارانه بودن این شکل از فدرالیسم و در نهایت اجرایی بودن آن، برعکس در عراق گفتمان مسلط فرهنگ دیکتاتوری، تمرکز و فقدان بسترهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی لازم، نتوانسته است ضامن تحقق فدرالیسم در این کشور باشد. ازاین‌رو تجربة عراق پس از رژیم بعث نشان می‌دهد که آنچه در قانون اساسی آن کشور فدرالیسم خوانده می‌شود، ادامة کشمکش در ابعاد قومی و فرهنگی جامعة عراق است. بر همین اساس پژوهش حاضر، میزان تحقق فدرالیسم در این دو کشور را با نگاهی تطبیقی، بررسی کرده و نتیجه گرفته است که عدم موفقیت نظام فدرالیسم در عراق و موفقیت آن در آلمان رابطة مستقیمی با میزان فرهنگ سیاسی و اجتماعی و سطح توسعه‌یافتگی کشورها دارد؛ بر این اساس فدرالیسم فی‌نفسه ارزش ندارد و سازوکاری ارزشمند تلقی نمی‌شود، بلکه به‌مثابة ابزاری است که از کشوری به کشوری دیگر ممکن است آثاری متفاوت ایجاد کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Administrative and Ethnic Federalism: A Comparative Study of the Federal Systems of Iraq and Germany

نویسندگان [English]

  • Farnaz Manoui 1
  • Ilkhan Shamsborhan 2
  • Ebrahim Mousazadeh 3

1 Ph.D. student in Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran

2 MA. In Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran

3 Associate Prof, Department of Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Federalism is a special way of organizing the state, which distributes and fragments political power within a country. In Germany, we have seen administrative federalism, which has three distinct characteristics: first, that legislation is done at the federal level and implementation at the state level; second that this form of federalism is cooperative; third that the states participate in the federal legislative process as well as the administration of the federal government. Conversely, in Iraq the dominant discourse of dictatorship and lack of political, economic, social and cultural background have prevented the establishment of a stable federal system. The experience of Iraq after the fall of Saddam Hussein shows that what is called federalism is a continuation of conflict in the three ethnic and religious sections of Iraqi society. The present study aims to examine administrative and ethnic federalism in Iraq and Germany with a comparative view and has concluded that the failure of federalism in Iraq and its success in Germany is directly related to the level of economic development, and the political culture of these two countries. The study’s findings indicate that federalism is of no value per se. It is merely a tool that might have different effects from one country to another.

کلیدواژه‌ها [English]

  • structure of the state
  • federal government
  • administrative federalism
  • ethnic federalism
  • Germany
  • Iraq
  1. فارسی

الف) کتاب‌ها

  1. عباسی، بیژن (۱۳۹۷)، حقوق اساسی تطبیقی، تهران: دادگستر.

 

ب) مقالات

  1. اورزولا مونش و کرستین مروالد، «فدرالیسم در آلمان»، ترجمة ناصر ایرانپور، بی‌جا.
  2. خوبروی پاک، محمدرضا (۱۳۸۵)، «نقدی بر فدرالیسم»، مطالعات ملی،۲۵.
  3. رضایی، سوده (۱۳۹۴)، «ارائة مدل شبه‌فدرالیسم استانی به‌عنوان معماری جدید توسعة کشور»، راهبرد توسعه، ۴۷، ص ۲۳۷-۱۹۹.
  4. زارعی، محمدحسین؛ رضائی‌زاده، ملیحه (۱۳۹۰)، «حکومت محلی در کشورهای فدرال و یکپارچه»، مجلة تحقیقات حقوقی، ۶، ص ۳۰۹-۲۸۱
  5. ساعی، احمد؛ مرادی، جهانبخش (۱۳۹۰)، «معضلات فدرالیسم در عراق»، مجلة تحقیقات سیاسی بین‌المللی،۷، ص ۵۸-۳۱.
  6. سمیعی اصفهانی و کیانی امران (۱۳۹۳)، «جهانی شدن و دولت- ملت‌سازی در کشورهای پسامنازعه: نمونة پژوهی عراق»، مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، ۱۶، ص ۴۸-۷.
  7. شتوروم، رولاند؛ پتراتسیمرمان، شتاینهارت (۲۰۰۵)، «مقدمه‌ای بر فدرالیسم»، ترجمة سامره ندم، بی‌جا.
  8. شمس‌الدینی، سعید؛ مرتضوی، سید خدایار؛ کلدی، علیرضا (۱۳۹۷)، «آسیب‌ها و چالش‌‌های نظام تک‌حزبی برای فدرالیسم (مطالعة موردی عراق تحت حاکمیت حزب بعث)»، پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام،۳، ص ۷۳-۴۹.
  9. عباسی، بیژن (۱۳۸۶)، «شیوه‌های بازنگری در قوانین اساسی»، فصلنامة حقوق، ۴، ص ۱۲۴-۱۰۷.
  10. مؤمنی، آزاده (۱۳۸۹)، «جایگاه نظام قانونگذاری در جمهوری فدرال آلمان»، فصلنامة سیاست خارجی، ۲، ص ۴۸۰-۴۵۵.
  11. نجفی، فیروز؛ مسعودنیا، حسین؛ امام جمعه‌زاده، سیدجواد؛ نساج، حمید (۱۳۹۵)، «فدرالیسم و مثلث قدرت (شیعیان، کردها و سنی‌ها) در ساختار سیاسی عراق نوین»، جستارهای سیاسی معاصر، ۱، ص ۱۶۳-۱۴۱.
  12. نورمحمدی، مرتضی (۱۳۹۵)، «تأثیر فدرالیسم بر منازعات قومی: مطالعة موردی عراق»، فصلنامة پژوهش های راهبردی سیاست، ۲۱، ص ۱۹۶-۱۷۵.
  13. نیری، بیژن؛ انصاری، محمدامین (۱۳۹۱)، «نقش قومیت‌ها در تکاپوی فدرالیسم نوین سیاسی عراق»، پژوهشنامة روابط بین‌الملل، ۲۰، ص ۱۹۵-۱۶۳.

 

ج) پایان‌نامه

  1. عزیزمحمدی، فاطمه (۱۳۹۱)، «نظام حقوق اساسی فدرال با تأکید بر ایالات متحدة آمریکا و جمهوری فدرال آلمان»، دکتر محمد راسخ، رشتة حقوق عمومی، دانشکدة حقوق، دانشگاه شهید بهشتی.
  2. عربی

الف) کتاب‌ها

۱. احمد، عبدالجبار (۲۰۱۳)، الفدرالیه و اللامرکزیه فی العراق، ورقه سیاسات، بغداد، مؤسسه فریدریش ایبرت، مکتب الاردن و عراق.

۲. حسن العنبکی، طه حمید (۲۰۱۰)، العراق بین اللامرکزیه الاداریه و الفیدرالیه، ابوظبی، مرکز الامارات للدراسات و البحوث.

  1. مولود، محمدعمر (۲۰۰۹)، الفدرالیه و امکانیه تطبیقها کنظام سیاسی (لعراق نموذجن)، اربیل، المؤسسة موکریانی للطبعه و النشر.

 

ب) مقالات

  1. نجم عیدان، ماجد؛ شکر امین، حسام (۲۰۱۵)، «اشکالیه التجربه الفدرالیه فی العراق»، مجلة کلیه للعلوم القانونه و السیاسیه: جامعه کرکوک.

 

  1. انگلیسی
  2. A) Books
  3. Chandler, W. (1987), Federalism and political parties, Federalism and the role of the state.H. Bakvis and W. chandler. Toronto, University of toronto press. pp.149-170
  4. Davis, J. (1998), leadership Selection six western Democracies westport Connecticut, Green wood press.
  5. Poguntke, T. (1993), Alternativepolitics: TheGermanGreen party, Edinburgh, Endinburgh University press.
  6. WattsR. (1960), Comparing Federal systems in the 1990s, kingston, ontario, Queen's University Intergovernmental Relation.

 

  1. B) Articles
  2. Bermeo, N.G, (2002), "the Import of ustitutions", Journal of Democracy, Vol.13, No.2.
  3. Goodspeed T.J. (2002), "Bailouts in federation, int tax public Finance", Vol.9, No.4, pp. 409-427.
  4. Klingemann, Hans &WeBles, Bernhard (1999), "political consequences of Germany' s mined- member system", WZB Berlin social Science Center, No. FS, pp.99-205.
  5. Larsp, Feld & Juergen Vom Hagen (2007),"Republic of Germany: Federation publication" Australian Journal of political Science,30.
  6. Manfered.G.Schimidt (2016),"PolicyDiversity in Germany' Federalism”, Journal German Politics, Vol.25, pp.301-314.
  7. Munch,U.Meerwalat,K.(2006) ," characteristics of federalism" , Information politischen Bildung, 2002/275
  8. Poguntke,T.andW.B.Boll (1992), "Germany partyorganizations:A Data Handbookn party organizations in Western Democracies",1960-90.R. Katz and P.Mair .london,sage: 317-388.
  9. Scharpf.F (1995)," Federal Arrangements and Multi-Party systems", Australian Journal of Political Science, Vol.30, pp.27-39.
  10. Sturm, roland (2018),"unitary Federalism - Germany Ignors the original spirit of its constitution", University Erlangen, Nuremburg, pp.17-46.