نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، گروه حقوق مالی – اقتصادی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 استادیار گروه حقوق، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران
چکیده
دولت‌ها محور اصلی اهداف خود در زمینة نظام‌های اقتصادی را، تشویق مردم به فعالیت و بهره‌گیری عادلانه از منابع قرار می‌دهند، اما تحقق اهداف مذکور با کاستی‌های شکلی و ماهوی مقررات حقوق خصوصی در حوزة قراردادها، با مشکلاتی مواجه شده است. ازاین‌رو نظام‌های حقوقی از حقوق رقابت به‌عنوان ابزار عمومی و نظارتی بهره می‌گیرند تا ضمن پاسخ به کاستی‌های مذکور، با تکیه بر نظریه‌های عدالت در سطوح مختلف از قانون اساسی تا قوانین عادی، رویکردهای حقوق رقابت را تبیین کنند، به‌نحوی که مداخله‌های حداقلی دولت، به دستیابی به کارایی و تخصیص بهینة منابع منجر شود. این مقاله با روش‌شناسی توصیفی- تحلیلی به تبیین پرسش‌های موجود در خصوص رویکرد نظام حقوقی حاکم بر حقوق رقابت مبتنی بر تئوری‌های عدالت می‌پردازد و تغییر رویکردها را مبتنی بر نظریه‌های عدالت در نظام حقوقی ایران بررسی می‌کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Reflection on the Approach of the Legal System of the Islamic Republic of Iran to Competition Law in light of Theories of Justice
نویسندگان [English]
- Mahdie Saneei 1
- Mohammad Zereshgi 2
1 Assistant Prof. Department of Financial – Economic law, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Prof. of Law, Azad University , Pardis, Iran
چکیده [English]
Governments set the main goals of their economic system on encouraging people to engage in economic activity and use resources fairly, but the achievement of these goals has been hampered by the formal and substantive shortcomings of private law in the field of contracts. Legal systems use competition law as a public and regulatory tool to respond to these shortcomings, relying on theories of justice at various levels from the constitution to statutory law, so that minimal government intervention leads to efficiency and optimal resource allocation. This article uses descriptive-analytical methodology to answer existing questions about the approach of the legal system governing competition law based on theories of justice and examines the change of approaches based on theories of justice in the Iranian legal system.
کلیدواژه‌ها [English]
- competition law
- legal system
- theories of justice
- principles of public economic law
- efficiency
- فارسی
الف(کتاب‌ها
- رشوندبوکانی، مهدی (1393)، حقوق رقابت در فقه امامیه حقوق ایران و اتحادیة اروپا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- رنانی، محسن (1384)، بازار یا نابازار، چ اول، تهران: سازمان برنامه و بودجه.
- سماواتی، حشمت‌اله (1374)، مقدمه‌ای بر حقوق رقابت تجاری و نقش آن در سیاستگذاری و تنظیم بازار، تهران: فردوسی.
- علاءالدینی، امیرعباس (1391)، حقوق رقابت (در آیینة تحولات تقنینی)، تهران: مجد.
- غفاری فارسانی، بهنام (1393)، حقوق رقابت و ضمانت اجراهای مدنی آن، چ اول، تهران: میزان.
- غنی‌نژاد، موسی (1376)، معرفت‌شناسی علم اقتصاد، تهران: مؤسسة عالی پژوه.
- قاری سیدفاطمی، سید محمد (1383)، حقوق بشر در جهان معاصر، تهران: بهشتی
- کلارک، باری (1394)، اقتصاد سیاسی تطبیقی، ترجمة عباس حاتمی، تهران: کویر.
- کمیجانی، اکبر (1374)، تحلیلی بر مالیات بر ارزش افزوده و بررسی مقدماتی مکان اجرای آن در اقتصاد ایران، تهران: معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی
- مؤذنی، روح‌الله (1391)، اصول حقوق عمومی اقتصادی، تهران: مجد.
- نیلی، مسعود (1389)، مباحث منتخب از اقتصاد سیاسی، سلسله سخنرانی‌ها، تهران: مؤسس پرسش.
ب) مقالات
- باقری، محمود (1384)، «اقتصاد مبتنی بر بازار و کاستی‌های حقوق خصوصی»، مجلة پژوهش، حقوق و سیاست، ش 23، ص 89-41.
- باقری، محمود؛ فلاح‌زاده، علی (1388)، «مبانی حقوق عمومی حقوق رقابت»، مجلة حقوق و علوم سیاسی، دورة 39، ش 3، ص 81 -63.
- بهفر، ملیحه (1388)، «حقوق رقابت و حقوق مصرف‌کننده»، فصلنامة اتاق بازرگانی، ش 7، ص 24-4.
- پژویان، جمشید (1383)، «چالش‌های نظام مالیاتی در اقتصاد ایران»، فصلنامه مجلس و پژوهش، سال یازدهم، شماره 45، صص 11-26.
- توتونچی ملکی، سعید (1393)، «فرصت‌های نابرابر اقتصادی و چالش‌های توسعة رقابت در ایران»، مجلة مجلس و راهبرد، ش 65، ص 104-67.
- چراتیان، ایمان (1393)، «واکاوی چالش‌های شورای رقابت»، فصلنامة مجلس و راهبرد، دورة 20، ش 73، ص 102-67.
- حسینی، شمس‌الدین؛ شفیعی، افسانه (1386)، تعامل دولت و بازار و رویکرد تنظیم در اقتصاد ایران، فصلنامة پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، ش 43، ص 65-25.
- دفتر مطالعات اقتصادی (1384)، اثر اجرای قانون رقابت بر تسهیل رقابت؛ رقابتمندی و سطح استاندارد ایران، معاونت برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت بازرگانی، شمارة ثبت 598/85، ص ص 45،69،70.
- رستمی، ولی؛ اصغرنیا، مرتضی، «اختلاف صلاحیت شورای رقابت و کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات»، دوفصلنامة رویة قضایی، ش 4و 5، ص 125-99.
- زارعی، محمدحسین (1383)، «نظام قانونگذاری ایران و جایگاه مجمع تشخیص؛ با تأملی در ماهیت حقوق سیاست‌های کلی نظام»، مجلة راهبرد، ش 34، ص 333-320.
- صادقی مقدم، محمدحسن؛ غفاری، بهنام (1390)، «روح حقوق رقابت (مطالعة تطبیقی در اهداف حقوق رقابت)»، مجلة حقوقی دادگستری، سال 75، ش 73، ص 146-113.
- صانعی، مهدیه؛ پروین، خیرالله (1399)، «تحلیل حقوقی مداخله یا عدم مداخلة دولت‌ها در نظام توسعه در حقوق اقتصادی عمومی»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، دورة 50، ش 1، ص 254- 239.
- عامری، فیصل (1389)، «حقوق رقابت و توسعه»، ویژه‌نامة هفتة پژوهش، سال دوازدهم، ش 30، ص 152-117.
- غفاری، هادی (1383)، «جایگاه و نقش دولت در نظام‌های اقتصادی»، نشر بازرگانی، ش 35، ص 68-45.
- فتحی، یونس (1392)، «تحلیل حقوق اقتصادی قواعد رقابت با نگاهی به قواعد رقابت در اتحادیة اروپا»، مجلة حقوق عمومی، سال پنجم، ش 11و 13، ص 74-45.
- مرکز مالمیری، احمد (1390)، «تأملی در مرزهای سیاستگذاری و قانونگذاری (مطالعة موردی مفاد قانون برنامة پنجم توسعه در حوزة فرهنگی»، مجلس و پژوهش، سال هجدهم، ش 67، ص 218-217.
- نوروزی شمس، مشیت‌الله (1384)، «نگاهی به حقوق رقابت در چند کشور»، مجلة دانشکدة علوم انسانی، سال چهاردهم، ش 61، ص 95 -94.
- انگلیسی
- A) Books
- Dabbah, Maher M (2007),Competition Law and Policy in the Middle East, New York, Cambridge University Press.
- Dunne, N (2015), Competition Law And Economic Regulation: Making and Managing Markets, 1th ed, Cambridge University Press.
- Fred E. Foldvary (1995), public goods and private communities :The market provision of social services, Bookfields,VT:Avebury
- Furse, Mark (2008), Commpetition Law of the EU and UK, Oxford,
- Harris, PH (2007), An Introduction to Law, 7th ed, Cambridge University Press; UK.
- Oxford University Press, 6 Ed.
- Rawls , J (2005), A Theory of Justice , Oxford university press.
- Veljanovski, Cento G (2006), Economic principles of law, Cambridge University Press.
- Whish, R & Bailey, D (2012), Competition Law, 7th ed, Oxford University Press.
- B) Articles
- Deutsches Pisa-Konosortium (2000), "Bassiskompetenzen von Schulerinnen und Schulern im international Vergleich", Available from http://www.pisa.oecd.org/NatReports/Pisa2000/Germanynatrepshortversion.pdf
- Gerber, David J (2004), ″Fairness in Competition Law: European and U.S. Experience″, Prepared for Presentation at a Conference on Fairness and Asian Competition Laws, Kyoto, Japan; Avialable at: http://www.kyotogakuen.ac.jp/o_ied/information/ fairness_in_competition_law.pdf
- Gerbandy, Anna (2019), 'Rethinking Competition Law Within The European Economic Constitution" , Journal of Common Market Studies , Vol. 57, Issue 1, pp.4-42.
- Green, Ofer (2008), "Integration of Non-Efficiency Objectives in Competition Law," A ThesisSubmitted In Conformity with the Requirements for the Degree of Master of Laws, Faculty of Law, University of Toronto.
- Hoekan, Bernard & Mavrodis, Petros C (2002)," Economic Development, Competition Policy and the WTO", World Bank Policy Research Paper 2917, pp. 4-56.
- Clark, John Maurice (2006), "Towards a Concept of Workable Competition", European Law Journal, Vol. 12, pp. 630-750.
- Nozick R (1975), "social Costs of Monopoly". Journal of Political Economy.
- Schweitzer H (2007), "The European competition law enforcement system and evaluation of judicial review". Available via European University Institute. http://www.eui.eu/Documents /RSCAS/Research /Competition
- Van den Bergh, Roger J. & Camesesca, Peter D, (2001)," European Competition Law and Economics: A Comparative Perspective", Antwerpen, Intersentia, pp.1-27.
- Zimmer, D (2012), “The Goals of Competition Law”, ASCOLA Competition Law series, Edward Elgar Publishing; USA.pp.3-35.
)