دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حقوق بین‌الملل، دانشکدة حقوق و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه حقوق، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانشیار، گروه حقوق بین‌الملل، دانشکدة حقوق و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

تغییر اقلیم واقعیت تلخ روزگار ماست؛ پدیده‌ای آنچنان عظیم که لاجرم تمامی ساکنان سیارة زمین را متأثر از آثار نامطلوب خود ساخته است یا خواهد ساخت. وسعت و شدت این پدیده به‌حدی است که بدون مشارکت همگانی و بسیج تمامی امکانات موجود، مقابله با آن امکان‌پذیر نیست. ازاین‌رو نظام بین‌المللی تغییر اقلیم نیازمند راهی بود تا این مشارکت همگانی را محقق سازد. در واقع، شکل‌گیری اصل مسئولیت مشترک اما متفاوت با ظاهری منطقی و منصفانه، پاسخی به این نیاز بود. با این حال، کارایی این اصل به‌عنوان راه‌حل مورد توافق همگان، همواره مورد تردید بوده است. با ادامه و حتی تشدید تغییر اقلیم و آثار نامطلوب آن در مقیاس جهانی، این پرسش پیش می‌آید که آیا اصل مسئولیت مشترک، اما متفاوت از کارایی لازم برای حل بحرانی که بقای نوع بشر را مورد تهدید جدی قرار داده، برخوردار است؟ در این مقاله با برشمردن برخی چالش‌ها که اصل مسئولیت مشترک، اما متفاوت برای حاکمیت بر نظام بین‌المللی تغییر اقلیم با آن روبه‌روست، میزان کارایی این اصل در این نظام بررسی و تحلیل شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Efficiency of the "Common but Differentiated Responsibility” Principle in the Law of Climate Change

نویسندگان [English]

  • Ehsan Azizi 1
  • Alireza Arashpuor 2
  • Leila Raisi Dezaki 3

1 Ph.D. Student, International Law Department, Law and Humanities Faculty, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

2 Associate Prof., University of Isfahan, Isfahan, Iran

3 Associate Prof., International Law Department, Law and Humanities Faculty, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Climate change is the big tragedy of our era, which has affected or will affect all of the inhabitants of the Earth. The extent and intensity of the climate change phenomenon is such that combating it is impossible without global participation, and the mobilization of all available capacities. The law of climate change needed a way by which such a public participation could be realized. The formation of the “common but differentiated responsibility” (CBDR) principle was a response to this need. However, the efficiency of this principle has been doubted. Due to the continuation of climate change and its adverse effects, the question arises: is the CBDR principle efficient enough to solve a crisis which is threatening the survival of mankind? In this paper, some of challenges the CBDR principle is facing as a rule of international climate change law have been examined in order to evaluate its efficiency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • climate change
  • common but differentiated responsibility principle
  • developed countries
  • developing countries
  • greenhouse gases
  • climate change law
  1. فارسی

الف) کتاب‌ها

  1. پورهاشمی، علی؛ ارغند، بهاره (1394)، حقوق بین‌الملل محیط زیست، چ اول، قم: دادگستر.
  2. عبدالهی، محسن و دیگران (1391)، حقوق حفاظت از هوا، چ اول، تهران: نشر میزان.
  3. کاویانی، محمد‌رضا؛ علیجانی، بهلول (1395)، مبانی آب‌و‌هوا شناسی، چ نوزدهم، تهران: سمت.
  4. مسعودی، علی (1394)، حقوق بین‌الملل محیط زیست؛ با تکیه بر نقش دیوان بین‌المللی دادگستری در توسعة آن، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
  5. هاردی، جان تی (1391)، تغییر اقلیم: علل، اثرات و راه‌حل‌ها، ترجمة جمعی از مترجمان، چ دوم، تهران: گیسوم.

 

ب) مقالات

  1. بیگ‌زاده، ابراهیم؛ افشاری، مریم (1390)، «تغییرات آب‌وهوایی: از امنیت بین‌المللی تا امنیت انسانی در حقوق بین‌الملل»، مجلة تحقیقات حقوقی، دورة 14، ش 107، ص 243-211.
  2. پورخاقان شاهرضایی، زینب (1396)، «مسئولیت بین‌المللی خسارات ناشی از تغییرات آب‌وهوایی»، حقوق تطبیقی، دورة 5، ش 107، ص 110-91.
  3. سلیمی ترکمانی، حجت (1397)، «از مسئولیت حقوقی دولت‌ها تا مسئولیت اخلاقی آنها در زمینة مقابله با تغییرات آب‌وهوایی»، مطالعات حقوقی، دورة 10، ش 2، ص 133-105.
  4. عبدالهی، محسن؛ معرفی، سعیده (1389)، «اصل مسئولیت مشترک اما متفاوت در حقوق بین‌الملل محیط زیست»، فصلنامة پژوهش حقوق، دورة 12، ش 29، ص 224-200.
  5. نواری، علی (1393)، «تأملی بر عملکرد جامعة بین‌المللی در برابر تغییرات آب‌وهوایی»، پژوهش‌های محیط زیست، دورة 5، ش 9، ص 58-47.
  6. وارثی، حمیدرضا؛ محمدی، بختیار (1386). «نقش عوامل انسانی در تغییر اقلیم و ارزیابی اثرات آن»، مجلة فضای جغرافی، دورة 7، ش 20، ص 153-131.

 

  1. انگلیسی
  2. A) Books
  3. Chircop, Aldo et al. (2010), The Future of Ocean Regime Building, Aspen: Kluwer Law Publications.
  4. Cullet, Philippe (2003), Differential Treatment in International Environmental Law, Farnham: Ashgate Publications.
  5. Honkonen, Tuula (2009), The Common but Differentiated Responsibility Principle in Multilateral Environmental Agreements: Regulatory and Policy Aspects, Aspen: Kluwer Law International Pub.
  6. Okowa, Phoebe (2009), Environmental Law and Justice in Context, Cambridge: Cambridge University Press.
  7. Onuzo, Uchenna, et al. (2013), Intergenerational Equity, London, The London School of Economics and Political Science Publications.
  8. Spring, Ursula Oswald et al. (2014), Expamding Peace Ecology: Peace, Secutity, Sustainability, Equity and Gender, Berlin: Springer International Publications.

 

  1. B) Articles
  2. Anwar, Fakhra et al. (2016), "Causes of Ozone Layer Depletion and its Effects on Human: Review", Atmospheric and Climate Sciences, Vol. 6, No. 1, pp. 129-134.
  3. Azizi, Ehsan et al. (2017), "Climate Change and its Effects on Right to Health and other Related Human Rights", Journal of Health Sciences and Surveillance System, Vol. 5, No.3, pp. 130-137.
  4. Ciplet, David et al. (2013), "The Politics of International Climate Adaptation Funding Justice and Divisions in the Greenhouse", Global Environmental Politics, Vol. 13, No. 1, pp. 49-68.
  5. Deleuil, Thomas (2012), "The Common but Differentiated Responsibilities Principle: Change in Continuity after the Durban Conference of Parties", Review of European Community & International Environmental Law, Vol. 21, No. 1, pp. 271-281.
  6. Friman, Mathias & Hjeper, Mattias (2015), "Agreement, Significance and Understanding of Historical Responsibility in Climate Change Negotiations", Climate Policy, Vol. 15, No. 3, pp. 302-320.
  7. Harris, Paul G. & Symons, Jonathan (2013), "Norm Conflict in Climate Governance: Greenhouse Gas Accounting and the Problem of Consumption", Global Environmental Politics, Vol. 13, No. 1, pp. 9-29.
  8. Hochstetler, Kathryn & Milkoreit, Manjana (2015), "Responsibilities in Transition: Emerging Powers in the Climate Change Negotiations", Global Governance, Vol. 21, No. 2, pp. 205-226.
  9. Huggins, Anna & Karim, Md Saiful (2016), "Shifting Traction: Differential Treatment and Substantive and Procedural Regards in the International Climate Change Regime", Transnational Environmental Law, Vol. 5, No. 2, pp. 427-448.
  10. Josephson, Per (2017), "Common but Differentiated Responsibilities in the Climate Change Regime: Historic Evaluation and Future Outlooks", Ph. D. thesis, Stockholm University, Stockholm, Sweden.
  11. Kartha, Sivan et al. (2014), "The North-South Divide, Equity and Development: The Need for Trust Building for Emergency Mobilization", Dag Hammarskjold Foundation, Development Dialogue 61: 47-71.
  12. Parikh, Jyoti & Baruah, Litul (2012), "A New Framework for the UNFCCC: Common but Differentiated Responsibilities among Non-Annex I Countries", Economic & Political Weekly, No. 47, pp. 67-72.
  13. Posner, Eric A. & Sunstein, Cass R (2008), "Climate Change Justice", Georgetown Law Journal, No. 96, pp. 1565-1612.
  14. Shelton, Dinah (2007), "Equity", Oxford: The Oxford Handbook of International Environmental Law, 1112, pp. 639-662.
  15. Stalley, Philip (2013), "Forum: Principled Strategy: The Role of Equity Norms in China's Climate Change Diplomacy", Global Environmental Politics, Vol. 13, No. 1, pp. 1-8.
  16. Stone, Christopher D (2009), "Common but Differentiated Responsibilities in International Law", American Journal of International Law, Vol.98, No. 2, pp. 276-301.
  17. Walsh, Sean et al. (2011), "China and India's Participation in Global Climate Change Negotiations", International Journal of Politics, Law and Economics, Vol. 11, No. 3, pp. 261-273.
  18. Winkler, Harald & Rajamani, Lavanya (2013), "Common but Differentiated Responsibilities and Related Capacities in the Regime Applicable to All", Climate Policy Journal, Vol. 14, No. 1, pp. 1-20.

 

  1. C) International Instruments
  2. Declaration of the United Nations Conference on the Human Environment (1972)
  3. Final Report of World Commission on Environment and Development (Brundtland Commission) (1987)
  4. Kyoto Protocol to the United Nations Framework Convention on Climate Change (1997)
  5. Noordwijk Ministerial Declaration on Climate Change (1989)
  6. Paris Climate Agreement (2015)
  7. United Nations Convention to Combat Desertification (1994)
  8. United Nations Framework Convention on Climate Change (1992)

 

  1. D) Internet Sources
  2. CAN (Climate Action Network) (2013). "Equality Reference Frameworks at the UNFCCC Process", CAN Discussion Paper. Available from: http://gdrights.org/wp-content/uploads/2013/06/CAN-ERF-discussion-paper.pdf
  3. Friedrich, Johannes and Damassa, Thomas (2014). "The History of Carbon Dioxide Emissions", World Resources Institute. Available from: http://www.wri.org/blog/2014/05/history-carbon-dioxide-emissions
  4. Ritchie, Hannah and Roser, Max (2017). "CO2 and other Greenhouse Gas Emissions", Our World in Data. Available from: http://ourworldindata.org/co2-and-other-greenhouse-gas-emissions