نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار پژوهشکدۀ مطالعات سیاسی، روابط بین‌الملل و حقوق، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
2 استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
از دهۀ پنجاه میلادی تاکنون سه جنبش در تبیین رابطۀ میان نظام حقوقی و سطوح و ابعاد گوناگون توسعه، ذیل گفتمان «قانون و توسعه» در ادبیات این حوزه از تحقیق شکل گرفته که با وجود رشد و توسعۀ تدریجی آن در چهار دهۀ گذشته، هنوز جنبه‌های گوناگونی از این ارتباط نسبتاً ناشناخته و تا حدی مغفول واقع شده است. از جملۀ آنها، چگونگی تأثیر قانون بر توسعه به‌صورت کلی در بسترهای گوناگون اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و فارغ از شرایط مکانی و زمانی خاص در چارچوب هنجاری و ساختارمند است. بر این اساس، در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از ابزار مطالعۀ اسناد و مدارک قانونی، چگونگی اثرگذاری قانون بر توسعه (با تأکید بر توسعۀ اقتصادی) به‌مثابۀ مسئلۀ اصلی تحقیق به بحث گذاشته شده و آنگاه، اثربخشی این سازوکارها برای تأثیر مطلوب قانون بر توسعه در بستر خصوصی‌سازی در ایران تحلیل شده است. نتیجۀ پژوهش حاکی از ضرورت توجه بیشتر به سازوکارهای مزبور برای کارامدی هرچه بیشتر قوانین و مقررات تسهیل‌کنندۀ خصوصی‌سازی در ایران است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Mechanisms for the impact of the law on economic development With a view to the experience of privatization in Iran
نویسندگان [English]
- Sepideh Mirmajidi 1
- Jamshid Gholamloo 2
1 Assistant Prof. of law, Research Institute for political studies and International Relations and law, Institute of Humanities and cultural studies, Tehran, Iran
2 Assistant Prof., Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
Since the 1950s, three movements have been formed to explain the relationship between the legal system and the various levels and dimensions of development, following the discourse of "law and development". However, various aspects of this relationship are still relatively unknown and somewhat neglected despite its gradual growth and development over the past four decades. For example, how the law affects development in different social, economic, political and cultural contexts in a normative and structured framework, regardless of specific spatial and temporal conditions. Accordingly, this article, discusses how the law affects development (with emphasis on economic development). The effectiveness of these mechanisms in the context of privatization in Iran has been analyzed. The results showed that more attention to these mechanisms is necessary for the effectiveness of laws and regulations of facilitating privatization in Iran.
کلیدواژه‌ها [English]
- Development
- Economic development
- Privatization
- Mechanisms of effectiveness
- Law
- Legal system
- فارسی
الف) کتاب‌ها
- شاکری، عباس (1395)، مقدمه‌ای بر اقتصادی ایران، چ اول، رافع.
- مؤمنی، فرشاد (1386)، اقتصاد ایران در دوران تعدیل ساختاری، نقش و نگار.
- هارت، هربرت (1395)، مفهوم قانون، ترجمۀ محمد راسخ، چ پنجم، تهران: نی.
ب) مقالات
- آل‌عمران، رؤیا؛ آل‌عمران، سید علی (1390)، «خصوصی‌سازی و سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی»، ماهنامۀ بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، ش 12، صص 73-88.
- التجائی، ابراهیم؛ عباس‌زاده، بهروز (1395)، «تأثیر خصوصی‌سازی در بهره‌وری نیروی کار و سودآوری شرکت‌های واگذارشده در ایران»، اقتصاد و تجارت نوین، سال یازدهم، شماره سوم، پاییز 1395، صص 1-20.
- پتفت، آرین؛ مؤمنی راد، احمد (1394)، «سیر تحول نحوۀ مداخلۀ دولت در اقتصاد از منظر حقوق عمومی، از دولت رفاه تا دولت فراتنظیمی»، پژوهش حقوق عمومی، سال 17، ش 47، صص 185-204.
- راسخ، محمد (1385)، «ویژگی‌های ذاتی و عرضی قانون»، مجلس و پژوهش، سال سیزدهم، ش 51، صص 13-40.
- شیرعلی، اسماعیل (1399)، «سیاست‌های تعدیل ساختاری دولت سازندگی و شاخص‌های فلاکت اقتصادی ایران»، فصلنامۀ جامعه‌شناسی سیاسی ایران، سال سوم، ش 3، صص 189-214.
- صمدی، امنی‌اله؛ جعفرقلیخانی، ابوالفضل؛ یوسفی، محمدرضا (1399)، «بررسی ارزشی-حقوقی رویکرد حاکمیت ایران به خصوصی‌سازی»، پژوهش‌های اخلاقی، سال دهم، ش 4، صص 189-206.
- عطارزاده، بهزاد؛ سیدحسینی، سید مصطفی (1391)، «دولت، توسعه و اصلاحات مالی در فضای جهانی‌شده»، مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دورۀ 3، ش 6، صص 76-98.
- مبارک، اصغر؛ هژبر کیانی، کامبیز؛ معمارنژاد، عباس؛ پیکارجو، کامبیز (1397)، «مطالعۀ تأثیر کیفیت نهادی و سرمایۀ انسانی بر رشد اقتصادی (مطالعۀ موردی: کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته)»، فصلنامۀ برنامه‌ریزی و بودجه، سال بیست وسوم، ش 1، صص 117-146.
- مقیمی زنجانی، شروین (1398)، «الهیات سیاسی ایدۀ شهروندی در ایران معاصر»، فصلنامۀ جستارهای سیاسی معاصر، سال 10، ش 3، صص 103-130.
- یوسفی، محمدقلی (1386)، «بررسی علل شکست سیاست‌های تعدیل در فرایند توسعۀ اقتصادی»، مجلۀ سیاسی-اقتصادی، صص 154-177.
ج) گزارش‌ها
- دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس (1385)، ارزیابی عملکرد سازمان خصوصی‌سازی در سال‌های 1380 تا 1384
- مرکز پژوهش‌های مجلس (1379)، خصوصی‌سازی، مفاهیم و کارکردها.
- مرکز تحقیقات و بررسی‌های اقتصادی (1394)، پیش‌نیازها و الزامات خصوصی‌سازی با نگاهی بر تجربیات کشورها.
- مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی (1389)، خصوصی‌سازی و برون‌سپاری: نمونه‌های موفق و ناموفق.
د) پایان‌نامه‌ها
- التجائی، ابراهیم (1386)، اثر تغییرات ساختاری بر رشد اقتصادی، رسالۀ دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
- انگلیسی
- A) Book
- Bernstein, David (2008), Freedom of Contract , Geo. Mason Univ. Sch. of Law: Law & Econ. Ctr.
- Raz, joseph (1980), The concept of legal system, An introduction to the theory of legal system, Clarendon press, Oxford.
- B) Articles
- Aiyar, shekhar; Duval, Romain; Puy, Damien; Wu, Yiqun & Zhang, Longmei (2013), Growth slowdowns and the middle-in-come trap, International Monetary Fund.
- Aldashev, Gani (2009), “Legal institution, political economy and development”, Oxford Review of Economic Policy, Research Paper Series No. 08– 51.
- Davis, Kevin E. & Trebilcock, Michael (1974), “Scholars in Self-Estrangement: Some Reflections on the Crisis of Law and Development in the United States”, 1974 Wis. L. Rev. 1062.
- Davis, Kevin E. & Trebilcock, Michael (2008), “The Relationship between Law and Development: OptimistsVersus Skeptics”, NewYork University Law and Economics Working Papers. Paper 133
- Davis, Kevin & Trebilcock, Michael J.(1999), What role do legal institutions play in development? prepared for the International Monetary Fund’s Conference on Second
Generation Reforms - Kaufmann, Daniel; Kraay, Aart & Lobatón, Pablo-Zoido (1999), “Governance Matters, (World Bank Policy Research Working Papers No. 2196)”, available for download on: http://www.worldbank.org/research
- Hogan, William W. (1991), “Economic Reforms in the Sovereign States of the Former Soviet Union” (Brookings Papers on Economic Activity No. 2), https://www.brookings.
edu/wp-content/uploads/1991/06/1991b_bpea_hogan.pdf [https://perma.cc/KH5J-PZ XR]. - Lee, Yong-Shik (2017), “General Theory of Law and Development”, Cornell International Law Journal: Vol. 50: No. 3, Article 2.
- Mota Prado, Mariana (2016), “The past and future of law and development”, The University of Toronto Law Journal, Vol. 66, No. 3
- Mota Prado, Mariana (2010/ posted: 9 Aug 2011), “What is law and development?”, Revista Argentina de Teoria Juridica, Vol. 11, No. 1.
- Rose, Carol V. (1998), “The New law and development movement in the post-cold war era: A Vietnam case study”, Law & Society Review, Vol.32, No.1.
)