نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• ارسلان درجی ¹
• ولی رستمی ²
• سید محمد مهدی غمامی ³

¹ دانشجوی دکتری حقوق عمومی، گروه حقوق، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران.

² استاد، گروه حقوق، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران. (گروه حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران)

³ دانشیار، گروه حقوق، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران. (گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکدۀ معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق(ع))

چکیده

دیوان عدالت اداری از ابتدای تأسیس تاکنون مرجع رسیدگی به دعاوی ناشی از اعمال اقتدارات و حقوق عمومی بوده است؛ مرجع تظلم‌خواهی مردم از قدرت حاکمه در امور اداری و نهادی برخاسته از قانون اساسی. بر اساس اصول ۱۷٠ و ۱۷۳ قانون اساسی و برای اولین بار در کشور، یک نهاد قضایی برای رسیدگی به تظلمات و شکایات مردم علیه دستگاه‌های دولتی و مأموران آنها تأسیس یافته است. رأی شمارۀ ۷۹۲ دیوان عالی کشور، تظلم‌خواهی دولت در دیوان عدالت اداری را به رسمیت شناخته است. بعد از این رویۀ قضایی قضات معطوف به این است که دولت حق تظلم‌خواهی از تمامی آرای مراجع شبه‌قضایی را دارد. سؤال اصلی نوشتار این است که آیا این رأی با قانون اساسی، اصول بنیادین حقوق عمومی و اصل دادرسی بی‌طرفانه در تعارض است؟ نوشتار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی استدلال می‌کند این رأی، علی رغم الزامات قانون اساسی، بدون توجه به اصول بنیادین حقوق عمومی، فهم نظام قضایی را از حق تظلم‌خواهی مردم با چالش مواجه کرده است. رأی مزبور ضمن نقض اصل 173 قانون اساسی، دارای آثار و پیامدهایی از جمله افزایش و توسعۀ اقتدار دولت و همچنین تحدید حقوق و آزادی شهروندان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• تظلم‌خواهی
• دیوان عدالت اداری
• دیوان عالی کشور
• کمیسیون امور آب‌های زیرزمینی
• نظارت قضایی

موضوعات

• حقوق عمومی

عنوان مقاله [English]

Government Litigation in the Administrative Justice Court: The ‎Supreme Court Full Bench Decision No. 792 ‎

نویسندگان [English]

• Arsalan Dorji ¹
• Vali Rostami ²
• S. Mohammad Mahdi Ghamami ³

¹ PH.D. Student in Public Law. Department of Public Law, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran

² Prof. Department of Public Law, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran. (Department of Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran).

³ Associate Prof. Department of Public Law, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran, (Faculty of Islamic Studies and Law of Imam Sadiq University)

چکیده [English]

Since its establishment, the Administrative Justice Court has been the authority for adjudicating disputes arising from the exercise of public powers. It serves as a venue for the public to seek redress from the governing authorities in administrative matters. Based on Articles 170 and 173 of the Constitution, a judicial body has been established to address the grievances and complaints of citizens against government agencies and their officials. The ruling number 792 of the Supreme Court has recognized the right of the government to seek redress in the Administrative Justice Court. Following this judicial precedent, judges have focused on the fact that the government has the right to appeal against all rulings of quasi-judicial authorities. The main question of this paper is whether this ruling conflicts with the Constitution, fundamental principles of public law, and the principle of impartial trial. This paper, using a descriptive-analytical method, argues that this ruling, despite constitutional requirements, has challenged the understanding of the judicial system regarding the right of the public to seek redress, without regard to the fundamental principles of public law. The aforementioned ruling not only violates Article 173 of the Constitution but also has consequences, including the expansion of government authority and the limitation of citizens' rights and freedoms

کلیدواژه‌ها [English]

• the administrative justice ‎court
• groundwater ‎affairs commission
• ‎supreme court
• complaint
• ‎judicial supervision.‎