دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی‏ دکتری حقوق عمومی، دانشکدة‏ حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایرا

2 دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استاد گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ایران. استاد گروه حقوق عمومی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

از جمله چالش‏های مهم داوری برخط در سال‏های اخیر، سوءاستفادة درصد زیادی از شرکت‏ها و تجار از موقعیت برتر اقتصادی خود (به‏ویژه در حوزة تجارت‏ الکترونیک) در مقابل طرف‏های ضعیف‏تر قرارداد بوده است؛ برای نمونه اقدام به درج برخی شروط ناعادلانه بدون اطلاع‏رسانی شفاف به طرف مقابل در قرارداد کرده‏اند یا بعضاً، بیش از حد متعارف به مراکز ارائه‏دهندة‏ خدمات داروی برخط نزدیک ‏شده‏اند، به‏نحوی که شائبة‏ تبانی و یا اعمال نفوذ آنها در تصمیم‏گیری مسئولان و داوران این مراکز (دیوان‏ها) را تقویت کرده است. معضلات مذکور، موجب بروز برخی دغدغه‏ها و سؤالاتی در ذهن سیاستگذاران و حقوقدانان، در خصوص نقش حکومت در برقراری توازن قدرت میان طرف‏های دعوا و نیز، فلسفه و اصول پایش عملکرد دیوان‏های داوری ‏‏برخط شده است. پژوهش حاضر، ضمن توصیف برخی از شروط ناعادلانة مذکور و شرایط نامتوازن میان طرفین دعوا و سپس، تحلیل رویة قانونی و قضایی کشورهای پیش‏رو در حوزة حل‏وفصل برخط اختلافات (آمریکا و اتحادیة اروپا) و بررسی حقوق داخلی ایران، می‏کوشد تا در راستای حمایت مؤثر‏ از طرف‏های ضعیف‏تر در داوری‏های برخط، پیشنهاد‏هایی مفید و کاربردی، با امعان‏‏نظر به اصل دادرسی عادلانه، اهداف دولت الکترونیک و اصول شفافیت و مشارکت (از اصول مهم حکمرانی مطلوب) ارائه کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Role of Government in Balancing the Power of Disputing Parties in Online Arbitrations

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hassan Abootorabi Zarchi 1
  • Sayyed Nasrollah Ebrahimi 2
  • Vali Rostami 3

1 PhD Student in Public Law, Department of International and Public Law Faculty of Law, Divinity and Political Science; Science and Research Branch, Islamic Azad University (IAU), Tehran, Iran

2 Associate Prof., Department of Private and Islamic Law; Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran

3 Prof., Department Public Law; Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the major challenges of online arbitration in recent years, has been that some companies and traders have abused their superior economic position (especially in e-commerce field) against the weaker parties to the contract;  for instance, they have attempted to insert some unfair terms in the contract without clear notification to other party, or they have excessively approached to such tribunals, so that, strengthened the assumption of colluding and influencing managers and arbitrator working in those tribunals. These problems have raised some concerns and questions in the minds of policymakers and jurists about role of government in balancing power between litigants, as well as the philosophy and principles of monitoring the performance of online arbitration tribunals.The present article, beside describing these unfair terms and unbalanced conditions between disputed parties; analyzing the legal and judicial procedure of pioneer countries in the field of ODR (US and EU) and examining the local law of Iran; attempts, for the purpose of providing effective support for the weaker parties, to submit some useful and practical recommendations, by taking into account of principle of fair trial, goals of e-Government and also the principles of transparency and participation as the main principles of good governance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • court
  • customer
  • electronic contracts
  • fair trial
  • government
  • online arbitration
  1. فارسی

الف) کتاب‏ها

  1. پناهی، مهدی (1397). داوری الکترونیکی. چ اول، تهران: جاودانه، جنگل.
  2. شیروی،‏ عبدالحسین (1388). حقوق تجارت بین‏الملل. تهران:‏ سمت.
  3. کاتوزیان، ناصر (1387). اعمال حقوقی. چ دوازدهم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  4. کاتوزیان، ناصر (1388). قواعد عمومی قراردادها. ج 1، تهران: شرکت سهامی انتشار.

 

ب) مقالات

  1. ابراهیمی، سید‏نصرالله و ابوترابی‏زارچی، محمدحسن (1399). مهار سونامی اختلافات در پی بحران شیوع ویروس کوید-19، با توسعة حل‏و‏فصل اختلافات به روش‏های الکترونیکی غیرقضایی. تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، (46)، 11-33.
  2. ابراهیمی، سید‏نصرالله و ابوترابی‏زارچی، محمدحسن (1399). نقش قوة قضاییه در حل‏وفصل اختلافات تجاری به روش‏های الکترونیکی غیرقضایی. دیدگاه‏های حقوق قضایی، 25(91)، 19-43.
  3. ابراهیمی، سیدنصرالله و فرخ جواندل، جانالنو (1394). مدیریت تفسلی ریسک در تنظیم قراردادهای بین‏المللی نفت. مطالعات حقوق انرژی، 1(171)، 17-36.
  4. احمدزاده بزاز، سید عبدالمطلب؛ رضایی دوانی، مجید و قبولی درافشان، سیدمحمدصادق (1397). مفهوم و جایگاه شروط غیرمنصفانه در حقوق اروپا و حقوق موضوعة ایران: با رویکردی به عدل و انصاف در فقه امامیه. پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 5، (3)، 1-34.
  5. جنگ، هوان و بزرگ‏اصل، موسی (1383). دولت الکترونیک کره. حسابدار، (158)، 24-21.
  6. ساردویی‏نسب، سید‏محمد و کاظم‏پور سید‏جعفر (1390). مؤلفه‏های غیرمنصفانه بودن قرارداد. مجلة حقوقی دادگستری، ۷۵(۷۵)، 73-37.
  7. سلاجقه، سنجر و هنرآموز، سحر (1391). دولت الکترونیک از تئوری تا عمل. راهبرد توسعه، (29)، 248-267.
  8. شاکری، ابراهیم (1390). دولت الکترونیکی، تعاریف و .... چگونگی آن. حافظ، (85)، 70-73.
  9. قاسمی حامد، عباس (1375). مروری اجمالی بر نظریة تعهد به دادن اطلاعات در قرارداد. مجلة کانون وکلاء، (10). (قابل دسترسی از: http://www.ghavanin.ir/PaperDetail.asp?id=243 – آخرین ملاحظه: 21/11/1399)
  10. قاسمی حامد، عباس (1386). حسن‏نیت در قرارداد، مبنای تعهد به درستکاری و تعهد به همکاری در حقوق فرانسه. مجلة تحقیقات حقوقی، (46).
  11. محمدی، ایرج و نیک‏اندام، شاپور (1397). ابعاد شرط غیرمنصفانه در قانون تجارت الکترونیک. فصلنامة علمی دانش انتظامی همدان، 5(4)، شمارة پیاپی 19، 67-88.
  12. محمدیان، محسن و وهاب‏زاده، شادان (1384). دولت الکترونیک، پارادایمی جدید در ارائة‏ خدمات عمومی و اصلاح نظام اداری کشور. مدیریت، 2(3)، 11-19.
  13. نبی‏زاده کبریا، قاسم (1396). شیوه‏‏های کنترل ماهوی شروط ناعادلانه در حقوق ایران و انگلستان. فصلنامة مطالعات بین‏المللی، 14(3)، 167-180.

 

 

ج) پایان‏نامه

  1. ابوترابی زارچی، محمدحسن (1386). داوری بر خط و مسائل حقوقی آن، پایان‏نامة کارشناسی ارشد رشتة حقوق تجارت بین‏الملل، مدرک مشترک کویین مری دانشگاه لندن و دانشکدة حقوق ‏و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی تهران (زبان انگلیسی و فارسی).

 

  1. انگلیسی
  2. A) Books
  3. Beyleveld, D., & R. Brownsword (2007). Consent in the Law. Oxford and Portland, Oreg.: Hart Publishing.
  4. Cortés, P. (2011). Online Dispute Resolution for Consumers in the European Union, London: Routledge Research in IT and E-commerce Law, Online Version (Available at: https://www.econstor.eu/bitstream/10419/181972/1/391038.pdf , last visited: 2020/07/18)
  5. Consumers International Organization (November 2001). Disputes in Cyberspace 2001: Update of Online Dispute Resolution for Consumers in Cross-Border Disputes. Consumers International Office for Developed and Transition Economies.
  6. Gronlund, A. (2002). Electronic Government: Design, Applications and Management, London: Idea Group Publishing.
  7. Harbhajan, S. K., & Varinder, P. S, (2005). Digital Economy: Impacts, Influences and Challenges. London: Idea Group Publishing.
  8. Hörnle, J. (2009). Cross-Border Internet Dispute Resolution. Cambridge: Cambridge University Press.
  9. Jang, H., & Moses the Great (2004). E-Government of Korea Accountant, (158), 21-24.
  10. Katsh, E., & Rifkin, J. (2001). Online Dispute Resolution: Resolving Conflicts in Cyberspace. San Francisco: Jossey-Bass.
  11. Lodder, A. R. & Zeleznikow, J. (2010). Enhanced Dispute Resolution Through, the Use of Information Technology. Cambridge: Cambridge University Press.
  12. Norris, D. F. (2007). Current Issues and Trends in E-Government Research. London: CyberTech Publishing.
  13. Ponte, L. & T. Cavenagh (2005). Cyberjustice. New Jersey, NJ: Pearson Prentice Hall.
  14. Rule, C. (2002). Online Dispute Resolution for Business: B2B, Ecommerce, Consumer, Employment, Insurance, and Other Commercial Conflicts.
    San Francisco: Jossey-Bass.
  15. Vahrenwald, A. (2006). Law of Online Arbitration. Munich: Centrebar.

 

  1. B) Article
  2. Dasteel, J. H. (2017). Consumer Click Arbitration: a Review of Online Consumer Arbitration Agreements. Arbitration Law Review, (9), 1-19.
  3. Eisenberg, Th., Geoffrey P. M. & Sherwin, E. (2008). Arbitration's Summer Soldiers: An Empirical Study of Arbitration Clauses in Consumer and Non-Consumer Contracts. University of Michigan Journal of Law Reform, (41), 871-896, Available at: https://repository.law.umich.edu/mjlr/vol41/iss4/5 (Last Visited: 2020/08/25).
  4. Morek, R. (2005). Regulation of Online Dispute Resolution: Between Law and Technology. (Available at: https://sckool.org/regulation-of-online-dispute-resolution-between-law-and-techno.html, Last visited: 2020/07/22).
  5. Mohammadi, I., & Nikandam, S. (2018). Dimensions of Unfair Condition in Electronic Commerce Act. Quarterly Journal of Hamedan Police Science, 5(4), 67-88. (in Persian)
  6. Rule, C., & Nagarajan, C. (2010). The Wisdom of Crowds: The e-Bay Community Court and the Future of Online Dispute Resolution. Quarterly Magazine of Association for Conflict Resolution, Winter, 4-7.

 

  1. C) Thesis and Dissertations
  2. Abootorabi Zarchi, M. H. (2007). Online Arbitration and Legal Problems. Dissertation for LLM Degree of International Trade Law, Faculty of Law and Political Science, Joint Degree by Queen Mary, University of London and Shahid Beheshti University, Tehran (English and Persian Languages).
  3. Dariya, B. (2017-2018). Weaker Parties in Online Arbitration. Dissertation for the Degree of Master 2 Internal and International Contracts, Faculty of Jean Monnet, Paris-Sud University.
  4. Qouteshat, O. H. (2017). The Enforcement of Electronic Arbitral Awards in International Commercial Disputes under the New York Convention. A thesis submitted in partial fulfilment for the requirements for the degree of Doctor of Philosophy at the University of Central Lancashire.

 

  1. D) Reports
  2. Intergovernmental Group of Experts on Consumer Protection Law and Policy, United Nations Conference on Trade and Development, Consumer Protection in Electronic Commerce, Second Session Geneva, 3 –4 July 2017 (Internet Edition Prepared by the UNCTAD Secretariat), Available at: https://unctad.org/system/files/official-document/cicplpd7_en.pdf , Last visited: 2020/11/23).
  3. United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD), (2003). "Dispute Settlement, International Commercial Arbitration; 5.9: Electronic Arbitration. New York and Geneva", (Available at: https://unctad.org/system/files/official-document/edmmisc232add20_en.pdf , Last visited: 2021/02/02)

 

  1. E) Cases
  2. All American Roofing, Inc. v. Zurich American Ins., Inc., 404 Ill. App. 3d 438, 453 (2010)
  3. AT&T Mobility LLC v. Concepcion, 563 U.S. 333, 341 (2011).
  4. Brower v. Gateway2000 Inc, 676 NYS2d 569, 572 (1998)
  5. Janda v. T-Mobile, USA, Inc., No. C 05-03729, 2006 WL 708936 (Mar. 17, 2006)
  6. Nguyen v. Barnes & Noble, Inc., 763 F.3d 1171 (9th Cir. 2014)
  7. Specht v. Netscape Commc’ns Corp., 306 F.3d 17 (2d Cir. 2002).
  8. Tierney v. E-mail America.